Tijdens de piek van de coronacrisis konden de woonzorgcentra in België rekenen op de ondersteuning van Artsen Zonder Grenzen. De organisatie staat bekend om haar medische en humanitaire projecten in crisisgebieden. Op 21 maart 2020 startte zij een noodinterventie in woonzorgcentra in Brussel, en daarna ook in Vlaanderen en Wallonië. In een rapport dat gepubliceerd werd naar aanleiding van deze interventie, stelt de organisatie dat de woonzorgcentra doorheen de crisis aan hun lot werden overgelaten. We vatten een aantal opvallende zaken uit het rapport voor jou samen.

Trendhuis en Samana sloegen opnieuw de handen in elkaar voor een nieuwe trendpeiling mantelzorg. In navolging van de eerste studie (2019) peilden ze naar de dromen, angsten en motivatie van mantelzorgers. Gezien de omstandigheden kozen ze ervoor om in deze editie ook te vragen naar de impact van de coronacrisis op mantelzorgers.

De ZorgSamen Barometer peilde tijdens de coronacrisis regelmatig naar het mentaal welbevinden van de zorg- en welzijnsmedewerkers. Intussen werd de bevraging al 3 keer afgenomen. Uit de vergelijking van de resultaten blijkt dat een aantal acute stressklachten dalen, tegelijkertijd blijven medewerkers langdurige druk ervaren. Er is dus veerkracht bij het personeel, maar psychologische ondersteuning blijft belangrijk en wenselijk.

HIVA, het onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving van de KU Leuven, doet in partnerschap met de private stichting be.Source onderzoek naar (kwetsbare) ouderen, en in het bijzonder naar de psychosociale aspecten van ouderen. Met hun onderzoek willen ze een positiever beeld van ouderen stimuleren en de sociale solidariteit in onze samenleving verder versterken. Onder de gezamenlijk visie en missie ‘Silver empowerment’ brachten ze reeds drie rapporten uit.

Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, lanceerde eind mei de derde COVID-19 gezondheidsenquête. De resultaten zijn inmiddels bekend. We delen de belangrijkste resultaten per thema, toegespitst op ouderen.

Tijdens de kritieke fase van de coronacrisis werd alle niet-essentiële zorg uitgesteld. Sinds 4 mei wordt deze zorg langzaamaan opnieuw opgestart. Het Vlaams Patiëntenplatform bracht in kaart hoe die heropstart van de zorg verloopt voor personen met een chronische aandoening.

In vergelijking met 2018 kreeg Unia, het interfederale centrum voor Gelijke Kansen, vorig jaar minder meldingen over leeftijdsdiscriminatie en opende het hierover ook iets minder individuele dossiers. Dat blijkt uit het cijferverslag over de werkzaamheden van Unia in 2019. Ouderen blijken voornamelijk problemen te ondervinden met bank- en verzekeringsinstanties.

Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) ging na welk effect videoconsultaties hebben op de gezondheid van de patiënten met een chronische lichamelijke aandoening. Dat deden ze op vraag van het RIZIV en CHU Namur. Na uitgebreid onderzoek is het KCE van mening dat digitale consultaties een interessante aanvulling zijn op normale consultaties. Ze pleiten er dan ook voor om dit weloverwogen en stapsgewijs verder uit te bouwen.

Mantelzorgers zetten zich dag in dag uit in voor de zorg van een zorgbehoevend familielid, vriend of buur. De ‘Dag van de mantelzorger’ op 23 juni is de ideale gelegenheid om hen in de bloemetjes te zetten. Maar bedanken alleen volstaat niet. Uit een online bevraging bij mantelzorgers van de HOGENT en Steunpunt Mantelzorg blijkt de impact van de coronacrisis groot. De vraag naar meer ondersteuning, erkenning en waardering stelt zich.

De coronamaatregelen hebben een grote impact op het welzijn en het gedrag van thuiswonende ouderen. Dat blijkt uit de resultaten van een grootschalig onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel, de Universiteit Maastricht en HOGENT, bij maar liefst 5 491 60-plussers. Het onderzoek loopt nog, maar de Vlaamse Ouderenraad kreeg alvast een inkijk in de tussentijdse resultaten.

De coronastorm woedt over heel ons land. En de medische kant van het coronavirus is dan misschien wel zacht aan het afnemen, het eenzaamheidsvirus slaat evenwel hard toe. Tele-Onthaal laat ons weten dat zij 10% meer nieuwe oproepen krijgen van 60-plussers en alleenstaanden.

Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, lanceerde begin april (5 weken na de invoering van de maatregelen uitgevoerd ) de tweede COVID-19 gezondheidsenquête. Thema’s die deze keer bevraagd werden, zijn onze leefgewoonten (zoals voedingsgewoonten, lichaamsbeweging en alcoholgebruik) en ons mentaal en sociaal welzijn. De resultaten van die tweede enquête in de reeks zijn inmiddels bekend. We delen de belangrijkste resultaten per thema, toegespitst op ouderen.

Dagelijks krijgen we in de media een update van heel wat cijfers met betrekking tot het coronavirus. De Vlaamse Ouderenraad ontvangt daarover verschillende vragen, want mensen zien door al die cijfers het bos door de bomen niet meer. Om een aantal zaken in perspectief te plaatsen, zetten we veelgestelde vragen en de belangrijkste feiten op een rijtje.

In de huidige coronacrisis wordt aan ouders gevraagd om grootouders niet langer te bezoeken, en geen beroep meer op hen te doen voor de opvang van kinderen. Al is de werkelijke afstand tussen grootouders en kleinkinderen in de praktijk sowieso vrij klein. Zo’n 29 000 65-plussers zijn zelfs inwonend bij hun (klein)kinderen tot 15 jaar. Dat maakt Statbel, het Belgische statistiekbureau, bekend. Zich afzonderen van de kleinkinderen is voor hen in feite onmogelijk.

Het Belgisch Instituut voor Gezondheid (Sciensano) maakt opnieuw resultaten bekend van de gezondheidsenquête 2018. In het rapport ‘Geestelijke gezondheid en welzijn’ lezen we dat twee derde de van de ondervraagden een goed niveau van psychologisch welzijn heeft. Maar ongeveer 1 op de 10 volwassenen lijdt aan een psychische stoornis zoals angst of depressie. Sommige groepen, zoals 75-plussers, zijn meer kwetsbaar dan andere.

In België ondervindt 30 tot 45% van de bevolking problemen met ‘gezondheidsgeletterdheid’, ofwel het begrijpen van informatie over zijn gezondheid. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht internationale actieplannen en deed suggesties voor een eerste plan in ons land.

Hoewel heel wat woonzorgcentra activiteiten organiseren om bewoners met elkaar in contact te brengen en sociaal isolement tegen te gaan, zijn eenzaamheidsgevoelens er toch vaak alomtegenwoordig. Dat bevestigt ook nieuw onderzoek van de Amerikaanse San Diego School of Medicine. Het onderzoek bevestigt de bekende risicofactoren, maar belicht ook een aantal factoren die de veerkracht van ouderen kunnen bevorderen.

De onderzoeksgroep Frailty in Ageing, verbonden aan de VUB, toonde aan dat vitamine D chronische ontstekingen bij ouderen kan afremmen. Goed nieuws, chronische ontstekingen zijn immers een kwaal die heel wat ouderen treft. Bovendien kunnen ze leiden tot chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en artrose.

Nam je al een kijkje op de website van het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg? Je vindt er vanaf nu ook cijfermateriaal en wetenschappelijke inzichten over mantelzorg in Vlaanderen en België.

Wanneer wordt de Belg wees? Wanneer moet hij voort zonder zijn ouders? Statbel, de instelling die alle cijfers over ons land bijhoudt, becijferde het voor het eerst. De mediane leeftijd - de leeftijd die alle Belgische wezen in twee gelijke groepen splijt - is 52 jaar. De ene helft van de Belgen verloor dus voor zijn 52ste zijn beide ouders, de andere helft na zijn 52ste. Maar nog interessanter is dat het wezenonderzoek ons leert dat meer dan 1 miljoen 50- en 60-plussers nog een of beide ouders hebben en vaak ook kleinkinderen. Dat is de zogenaamde sandwichgeneratie, die zowel voor jong als oud zorgt.

Welke ziekenhuizen delen al elektronisch gegevens met de patiënt? Welke gegevens delen ze? Zijn er verschillen tussen de verschillende types ziekenhuizen? Net als in 2018 contacteerde het Vlaams Patiëntenplatform alle Vlaamse en Brusselse ziekenhuizen om dit in kaart te brengen.