Woonzorgcentra met kleine leefgroepen en vaste zorgteams hebben de coronapandemie beter doorstaan dan woonzorgcentra met grote leefgroepen. Dat blijkt uit een onderzoek van de KU Leuven, de Radboud Universiteit en het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De onderzoekers deden een bevraging bij 318 woonzorgcentra. De Vlaamse Ouderenraad was betrokken bij het onderzoek.

Het Belgisch statistiekbureau Statbel deed onderzoek naar de levensverwachting van inwoners in Vlaanderen. Daaruit blijkt dat in 2021 de levensverwachting bij de geboorte op 82,7 jaar lag. Wij duiken in de cijfers.

Elk jaar worden in de Vlaamse woonzorgcentra verschillende indicatoren gemeten. Ze geven inzicht in de zorgkwaliteit die de voorzieningen bieden. Het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) brengt de registraties van alle Vlaamse woonzorgcentra samen in een lijvig rapport. We zetten de belangrijkste resultaten van 2021 op een rijtje.

In de laatste drie maanden van 2021 gaf 6 op 10 landgenoten tussen 65 en 74 jaar aan zich zelden tot nooit eenzaam te voelen. Toch geeft bijna 1 op 8 Belgische ouderen in die leeftijdscategorie aan zich altijd of meestal eenzaam te voelen. Dat blijkt uit de driemaandelijkse enquête over persoonlijk welbevinden en levensomstandigheden van Statbel.

Terwijl de coronapandemie blijft voortrazen, zijn er ook andere verontrustende kwesties die mensen wakker houden. Dat beseften ook de onderzoekers achter de COVID-19-Gezondheidsenquêtes. Voor de 10e editie kleurden ze buiten de lijntjes en gingen ze op zoek naar welke thema’s ons zorgen baren.

Ten opzichte van 2020 waren er afgelopen jaar 14% minder vragen en klachten. Maar in vergelijking met 2019 vonden flink wat meer mensen hun weg naar de Woonzorglijn: in 2021 werden er 682 meer vragen gesteld en klachten gemeld. De klachten blijken ook een stuk complexer dan vroeger.

Vlaamse ouderen geven hun leven een gemiddelde score van 7,3 op 10. Dat is vergelijkbaar met de gemiddelde score van alle Vlaamse 18-plussers. Ouderen scoren hoger dan gemiddeld op hun sociale contacten, hun vrijetijdsbesteding en hun levensstandaard. Op vlak van hun gezondheid scoren ze dan weer lager in vergelijking met andere generaties.

De Federale controle- en evaluatiecommissie euthanasie onderzocht de registratiedocumenten voor euthanasie in 2021. In totaal werd 2.699 keer euthanasie geregistreerd. In de meerderheid van de gevallen gebeurde de aanvraag door een oudere.

De Socialistische Mutualiteiten analyseerden het medicatiegebruik tijdens het laatste levensjaar van hun leden ouder dan 75 jaar. Het rapport start met een opvallende vaststelling: hoewel slechts 8% van hun leden 75-plussers zijn, wordt wel een kwart van alle geneesmiddelen aan hen afgeleverd. Hieronder lichten we enkele cijfers uit.

Geconfronteerd met heel wat uitdagingen, zoeken woonzorgcentra naar andere manieren om zich te organiseren. Een concept dat meer en meer ingang vindt, is innovatieve arbeidsorganisatie, of kortweg IAO. Hogeschool Vives organiseerde een praktijkgericht onderzoek naar verbondenheid in West-Vlaamse woonzorgcentra die inzetten op IAO. Wij nemen je mee in de belangrijkste bevindingen.

Welke acties doen woonzorgcentra en assistentiewoningen voor de preventieve gezondheid van hun bewoners? Dat onderzocht het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw. Het gaat over initiatieven rond voeding, beweging, lang stilzitten, roken en alcohol. En ook over het mentaal welbevinden. Alle resultaten werden gebundeld in een handige brochure.

In 2070 zouden vrouwen gemiddeld 90 jaar en mannen 88 jaar kunnen worden. Dat blijkt uit de demografische vooruitzichten voor 2021-2070 van het Federaal Planbureau. Die stijging van de levensverwachting zou er bovendien voor zorgen dat ons land tegen 2070 12,9 miljoen inwoners telt. 

Tussen 13 en 23 december 2021 namen 22.354 personen deel aan de 9e COVID-19-Gezondheidsenquête van Sciensano. De bevraging werd uitgevoerd op het hoogtepunt van de vierde coronagolf. De Vlaamse Ouderenraad licht enkele belangrijke bevindingen uit het rapport toe, met bijzondere aandacht voor de resultaten bij ouderen.

Al van bij de eerste coronagolf beantwoordde Tele-Onthaal een recordaantal oproepen. Ook tijdens de intussen vierde golf blijkt de nood aan een luisterend oor groot. Het aantal oproepen bewijst dat de voorbije maand vooral mentaal zwaar was voor alleenwonenden en ouderen.

In de eerste negen maanden van 2021 zijn al negentien 65-plussers gestorven na een fietsongeval. In vergelijking met vorig jaar is dat bijna een verdubbeling. Ook het totale aantal verkeersdoden in Vlaanderen vertoont een onrustwekkende stijging. Dat blijkt uit de verkeersveiligheidsbarometer van verkeersinstituut Vias. 

In 2020 verloren meer dan 45.000 personen hun partner en werden zo weduwe of weduwnaar. Door de oversterfte in 2020 is het aantal verweduwingen ten opzichte van 2019 met 13,9% gestegen. Die stijging bedraagt 25,1% in het Brussels Gewest, 19,4% in Wallonië en 9,9% in Vlaanderen. Dat blijkt uit cijfers van Statbel.

Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, voerde een onderzoek uit naar de impact van de COVID-19-vaccins. Daaruit blijkt dat er na een vaccinatie een vermindering is van het risico op een infectie en een vermindering van het risico op een ernstige vorm van COVID-19.

Tijdens de eerste golven van de coronacrisis bleek het uitstellen van zorg een hardnekkig probleem. Nu de vierde coronagolf in volle gang is, worden patiënten daar opnieuw mee geconfronteerd. Uit een peiling van het Vlaams Patiëntenplatform blijkt dat meer dan 1 op 4 personen met een chronische aandoening met uitgestelde zorg te maken krijgt.

Tussen 5 en 18 oktober 2021 voerde Sciensano al voor de achtste keer tijdens de coronacrisis een gezondheidsenquête uit. Aan de bevraging namen deze keer 17.347 mensen deel. De enquête kent een aantal opvallende resultaten. Zo nemen de negatieve effecten van de coronacrisis op verschillende levensdomeinen af én gaat ook de sociale en geestelijke gezondheid van de deelnemers erop vooruit. Belangrijk om mee te nemen is wel dat de enquête werd uitgevoerd net voor de vierde golf in alle hevigheid losbarstte.  

Mantelzorg bieden brengt ook een administratief kluwen en een uitdagende combinatie met werk of studie met zich mee. En vaak gaat het ook gepaard met een gebrek aan erkenning. Dat kan beter. Tien Belgische en negen Nederlandse sociaal innovatoren en  ondernemers gingen samen met heel wat organisaties de uitdaging aan. Samen identificeerden ze de knelpunten in het huidige mantelzorgsysteem, en gingen ze een jaar aan de slag om oplossingen te formuleren. Vandaag zijn hun gezamenlijke aanbevelingen klaar.

Veel ouderen worden het slachtoffer van stereotyperingen, vooroordelen en discriminatie. Dit blijkt nog maar eens uit de cijfers van een enquête die door Amnesty International werd uitgevoerd in Franstalig België.