De ouderenzorg strookt vaak niet met die waar ouderen op hopen. Met de campagne 'Bepaal je eigen verhaal' geeft de Vlaamse Ouderenraad de huidige en toekomstige generatie gebruikers van de ouderenzorg een megafoon. "Want zij moéten een stem krijgen in dit debat", klinkt het.

Tien woonzorgcentra van commerciële groep Orpea sloten onlangs de deuren. Bewoners werden verlicht om te verhuizen, zonder inspraak. En dat maakt het debat over zorg als een commercieel product weer brandend actueel. Tegenover de torenhoge dagprijzen van en zorgsubsidies voor die voorzieningen, moet een minimum aan transparantie staan. Ook op financieel vlak. Dat is het uitgangspunt van een open brief die deze week gepubliceerd werd door een twintigtal bezorgde middenveldorganisaties.

Deze week stonden de stijgende prijzen in woonzorgcentra extra in de kijker in de media. Aanleiding waren de nieuwe cijfers die het departement Zorg en Gezondheid bekendmaakte. Het departement vroeg aan 825 Vlaamse woonzorgcentra welke dagprijzen zij aanrekenden op 1 mei 2022. En hoewel die prijzen ondertussen alweer gestegen zijn - en in 2023 opnieuw zullen toenemen - zien we dat ook al in mei de prijzen serieus de hoogte in gingen ten opzichte van 2021. Waar zal dit eindigen? En welke oplossingen ziet de Vlaamse Ouderenraad?

Hoewel de ouderenzorg erg onder druk stond de laatste jaren, kwam de stem van de bewoners zelf weinig aan bod. Hun ervaringen bleve

“1 op 3 bewoners van woonzorgcentra krijgt antipsychotica voorgeschreven, en dat is alarmerend veel”, zo kaart PANO in een nieuwe reportage aan. De Vlaamse Ouderenraad reageert: “Medicatiegebruik mag nooit de eerste en enige reflex zijn bij signalen van psychisch onwelzijn of moeilijk hanteerbaar gedrag.” De organisatie vraagt om een sterker beleid rond psychisch welzijn en geestelijke gezondheidszorg in woonzorgcentra.

Maanden geleden al trok de Vlaamse Ouderenraad aan de alarmbel. De zorgbudgetten moesten dringend de hoogte in, want de dagprijs in woonzorgcentra ging de voorbije maanden pijlsnel de hoogte in. Dat leidde tot een penibele financiële situatie voor heel wat bewoners. De Vlaamse regering geeft nu eindelijk gehoor. In de septemberverklaring komt minister-president Jan Jambon tegemoet aan onze vraag: de zorgbudgetten voor ouderen met een zorgnood die in het woonzorgcentrum wonen worden vervroegd verhoogd. De Vlaamse Ouderenraad spreekt van een succes.

Niet alleen kan een grote groep ouderen met zorgnoden rekenen op de ondersteuning van mantelzorgers, heel wat ouderen nemen ook zelf de rol van mantelzorger op. Achter de vanzelfsprekendheid en zorgzaamheid waarmee mantelzorgers zorgtaken opnemen, gaat niet zelden een ondersteuningsnood schuil. Met een nieuw Vlaams Mantelzorgplan gaat de Vlaamse overheid het engagement aan om die ondersteuning te verzekeren. De Vlaamse Ouderenraad werd om advies gevraagd op het ontwerp van dit plan.

Tijdens de coronacrisis kregen we heel wat verhalen te horen van bewoners van woonzorgcentra en hun omgeving. Zij konden zich niet vinden in de strenge bezoekbeperkingen die opgelegd werden. In de strijd tegen het coronavirus, werden bezoekers namelijk lange tijd geweerd uit de woonzorgcentra. Voor veel bewoners en hun naasten was dit een zware prijs om te betalen. Tijdens een hoorzitting in het Vlaams parlement kreeg de Vlaamse Ouderenraad deze week de kans om de vele getuigenissen van bewoners en hun omgeving een platform te geven.

Begin maart uitten we onze bezorgdheid over de steeds duurder wordende woonzorgfacturen. Ondertussen werden onze bezorgdheden bevestigd. Afgelopen week kregen we de eerste signalen van woonzorgcentra die hun prijzen door de hoge inflatie doen stijgen met 8%. We dringen daarom opnieuw aan bij Vlaams minister van Welzijn, Wouter Beke, om de knelpunten in de tegemoetkomingen voor ouderen met zorgnoden weg te werken. Dat werd breed opgepikt in de media.

In april 2021 bracht de Vlaamse Ouderenraad een advies uit naar aanleiding van het Vlaams dementieplan 2021-2025. Onze reactie op het advies goten we in een toegankelijk artikel, waarin de ambities die geformuleerd worden op het plan kritisch onder de loep worden genomen. Dat artikel kwam er op vraag van Geron, een online tijdschrift over ouder worden en samenleving.

Door de hoge inflatie mogen woonzorgcentra en andere zorgvoorzieningen hun dagprijzen het komende jaar niet één maar twee keer indexeren. Dat communiceert het Agentschap Zorg en Gezondheid. Daardoor dreigt de betaalbaarheid van woonzorgcentra in sneltempo nóg meer onder druk te komen te staan, waarschuwt de Vlaamse Ouderenraad. “Een woonzorgfactuur van gemiddeld € 1 800 die geïndexeerd wordt, versus een werknemerspensioen van € 1 250 dat geïndexeerd wordt, dat gaat over netto heel andere bedragen. Er zijn dringend maatregelen nodig om de kostprijs van residentiële zorg draaglijk te maken voor de bewoners.”

Vandaag vind je een 50+ bijlage bij De Standaard. Deze themaspecial bespreekt zowel de fysieke als mentale gezondheid van 50-plussers. Net zoals de voorbije jaren, werd de Vlaamse Ouderenraad gevraagd om een bijdrage te leveren aan deze special, en dat in de vorm van een opinie. Voorzitter Jul Geeroms duidt op het het belang van initiatieven voor het psychisch welzijn van ouderen.
 

De uitdagingen voor wie geconfronteerd wordt met dementie zijn groot. De Vlaamse overheid werkte een nieuw Vlaams dementieplan uit dat personen met dementie en hun mantelzorgers de komende jaren perspectief moet bieden op de nodige ondersteuning. De Vlaamse Ouderenraad werd om advies gevraagd en nam de ambities in het plan kritisch onder de loep. En omdat een dementiebeleid volgens ons tot stand moet komen samen met personen met dementie, gingen we ook met hen in gesprek.

1 op 5 ouderen tussen 65 en 74 worstelt met zijn mentaal welzijn. Bij 75-plussers gaat het zelfs om bijna 1 op 3 ouderen. Met het ouder worden, volgt vaak een confrontatie met verlieservaringen, ingrijpende levensveranderingen en zingevingsvraagstukken. Als die zich opstapelen, groeit de druk op het psychisch welzijn. Toch mist het op veel vlakken nog aan een structureel beleid rond het psychisch welzijn van ouderen, en vinden ouderen vaak moeilijk gepaste hulp.De Vlaamse Ouderenraad doet in een advies 22 beleidsaanbevelingen.

Eerder dit jaar al was de Vlaamse Ouderenraad te gast op een parlementaire hoorzitting rond de discussie over de voorgestelde wijziging van het Decreet Lokaal Bestuur. Die wijzigingen zetten de deur open zetten voor privatisering, vermarkting of commercialisering van de zorg. We kaartten tijdens de hoorzitting verschillende vragen en bezorgdheden aan vanuit het perspectief van ouderen met zorgnoden.Toch ligt het voorstel nog steeds op tafel. De Vlaamse Ouderenraad ondertekent daarom mee de open brief van heel wat zorgvertegenwoordigers.

Privatisering, vermarkting, commercialisering, … Wellicht zag je deze termen de laatste tijd wel eens passeren. Ze worden gretig gebruikt in de discussies over de voorgestelde wijziging van het Decreet Lokaal Bestuur. Maar waarover gaat de discussie eigenlijk? En moeten we ons zorgen maken? De Vlaamse Ouderenraad was begin deze week te gast op een parlementaire hoorzitting rond deze discussie. We kaartten er vanuit het perspectief van ouderen met zorgnoden verschillende vragen en bezorgdheden aan.

Deze week raakte bekend dat er versoepelingen op komst zijn in woonzorgcentra en dat bewoners op meer sociale contacten kunnen rekenen. De Vlaamse Ouderenraad is zeer verheugd met dat nieuws, maar ook ouderen die thuis wonen willen snel perspectief. Voorzitter Jul Geeroms reageerde in ‘De Ochtend’ op Radio 1.

Dit weekend vind je een 50+ bijlage bij De Standaard. Deze themaspecial bespreekt zowel de fysieke als mentale gezondheid van 50-plussers. Net zoals vorig jaar, werd de Vlaamse Ouderenraad gevraagd om een bijdrage te leveren aan deze special. In ons stuk lees je dat ouderen vaak nergens terecht kunnen met kopzorgen die uitdagingen op latere leeftijd met zich meebrengen. Daar moet verandering in komen. Je leest ons standpunt hier al in primeur.