Een hoge werkdruk, een te krappe personeelsbezetting, structurele onderfinanciering en een gebrekkig gestuurde marktwerking. Naarmate de woonzorgcentra meer en meer bewoond worden door ouderen met een zware nood aan zorg en ondersteuning, leiden deze knelpunten telkens opnieuw tot getuigenissen die naar het hart grijpen. Zo ook in de reportage die Pano deze week uitbracht. De Vlaamse Ouderenraad pleit voor doortastende actie, zowel van het beleid als van de instellingen.
De Vlaamse regering zet in op de uitbouw van een eigen Vlaamse sociale bescherming (VSB), gericht op de ondersteuning van mensen met zorgnoden. Op vraag van Vlaams minister Jo Vandeurzen brengt de Vlaamse Ouderenraad nu advies uit over de VSB. In zijn advies gaat de Vlaamse Ouderenraad onder meer in op de persoonsvolgende financiering in de ouderenzorg en op de structuur en financiering van de VSB.
De Vlaamse overheid werkte een nieuw werkingskader voor de diensten voor gezinszorg uit. De Vlaamse Ouderenraad formuleerde hierover een advies, op vraag van minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. In zijn advies formuleert de Vlaamse Ouderenraad vanuit het oogpunt van de gebruikers een reeks knelpunten en aanbevelingen met het oog op de toekomst van de diensten voor gezinszorg.
Als gevolg van de zesde staatshervorming wordt de terugbetaling van mobiliteitshulpmiddelen onderdeel van de Vlaamse Sociale Bescherming. De Vlaamse regering wil dit aangrijpen om een leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid uit te bouwen, hergebruik van hulpmiddelen te stimuleren en te zorgen voor administratieve vereenvoudigingen. De Vlaamse Ouderenraad is tevreden met deze eerste principiële stap naar een leeftijdsonafhankelijk hulpmiddelenbeleid, maar betreurt dat het volledig leeftijdsonafhankelijk maken opnieuw voor onbepaalde tijd wordt uitgesteld.
Aan de start van de zomervakantie 2016 werd de Vlaamse Ouderenraad om advies gevraagd door Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen over het Ontwerp Vlaams Mantelzorgplan 2016-2020 ‘Nabije zorg in een warm Vlaanderen’. Dit eerste mantelzorgplan zet in op de erkenning, waardering en goede ondersteuning van mantelzorgers. Het mantelzorgplan bevat meer dan 100 actiepunten en is opgebouwd rond 4 grote thema’s: ondersteuning op maat, maatschappelijke erkenning en waardering van mantelzorgers en jonge mantelzorgers.
Preventie, een genuanceerde beeldvorming en kwaliteit van zorg en ondersteuning zijn enkele speerpunten van het Geactualiseerd dementieplan 2016-2019 ‘Samen bouwen aan een dementievriendelijk Vlaanderen’. De fundamenten uit het eerste dementieplan (2010) zijn nog steeds actueel. Menselijke waardigheid en kwaliteit van leven van de persoon met dementie en zijn naasten staan hierbij voorop. Aan de start van de zomervakantie 2016 werd de Vlaamse Ouderenraad om advies gevraagd door Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen.
De getuigenis geschreven door de verpleegkundige Liesbeth Claeys over het personeelstekort en het daaruit volgende kwaliteitsprobleem in een Gents zorghotel heeft de voorbije weken heel wat reacties losgeweekt. In de media volgden heel wat opiniestukken en getuigenissen. De berichtgeving over de kwaliteit van leven van ouderen in Vlaamse woonzorgcentra laat ook de Vlaamse Ouderenraad niet onberoerd.
In de conceptnota ‘Vlaams welzijns- en zorgbeleid voor ouderen. Dichtbij en Integraal. Visie en veranderagenda.’ schetst Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen welk beleid we mogen verwachten in de toekomst, en welke veranderingen daarvoor nodig zijn. De Vlaamse Ouderenraad werd daarbij om advies gevraagd.
Doorheen de komende jaren wil de Vlaamse regering een volwaardige Vlaamse sociale bescherming (VSB) uitbouwen voor mensen met (langdurige) zorgnoden, met daarin onder andere de zorgverzekering, de ouderenzorg, de mobiliteitshulpmiddelen en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Op vraag van coördinerend minister voor ouderenbeleid Jo Vandeurzen bracht de Vlaamse Ouderenraad een advies uit over de conceptnota die de krijtlijnen van de toekomstige VSB schetst. Daarin steunt de Vlaamse Ouderenraad de globale ambitie van de VSB, maar worden er tegelijk kritische bedenkingen geuit bij verschillende elementen in de conceptnota.
In het Vlaams regeerakkoord 2014-2019 werd de oprichting van een vernieuwd Vlaams overlegmodel voor de Vlaamse sociale bescherming aangekondigd, waarin onder andere de betrokkenheid van vertegenwoordigers van de cliënt wordt voorzien. Aangezien verschillende instrumenten die gericht zijn op ouderen deel zullen uitmaken van de Vlaamse Sociale Bescherming, wordt in dit standpunt beargumenteerd dat de Vlaamse Ouderenraad betrokken moet worden bij dit overleg.
Sinds de invoering van de dienstencheques in 2004 is het gebruik ervan in zorgomgevingen stelselmatig toegenomen, ook bij zorgbehoevende ouderen. Dit terwijl er in Vlaanderen ook poetshulp in zorgsituaties voorzien wordt via erkende aanbieders in de gezinszorg, aanvullende thuiszorg en logistieke hulp. Nu de bevoegdheid voor de dienstencheques overgeheveld is naar Vlaanderen, wil de Vlaamse regering de aanvullende thuiszorg en de dienstencheques complementair maar toch duidelijk van elkaar gescheiden inzetten.
Eén van de bevoegdheden die ten gevolge van de zesde staatshervorming aan de deelstaten overgedragen wordt, is de ouderenzorg. Dit betekent dat Vlaanderen in de toekomst bevoegd zal zijn voor de volledige residentiële ouderenzorg en voor de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB). De Vlaamse Ouderenraad ziet deze overheveling als een unieke kans voor de ouderenzorg waarbij optimaal gewerkt kan worden aan kwaliteit, capaciteit, toegankelijkheid, betaalbaarheid en financiële ondersteuning voor de ouderen.
De Vlaamse Ouderenraad is begaan met het ernstige en vaak onderschatte probleem van ondervoeding bij ouderen. Ondervoeding heeft zware gevolgen voor de algemene gezondheid en levenskwaliteit van ouderen, maar ook voor de maatschappij die te maken krijgt met oplopende kosten in de gezondheidszorg. De Vlaamse Ouderenraad bezorgt de bevoegde beleidsmakers en betrokken instanties daarom graag op eigen initiatief zijn advies in dit dossier.
De Vlaamse Ouderenraad wenst een bijdrage te leveren aan het debat over de organisatie van het residentiële ouderenzorgaanbod door publieke (ocmw’s), private socialprofit (vzw’s) en private commerciële zorgaanbieders en heeft daarom op eigen initiatief een standpunt uitgewerkt. Het standpunt werd door de algemene vergadering van 19 december 2012 unaniem goedgekeurd.
Voor de Vlaamse Ouderenraad heeft elke persoon met een handicap recht op hulpmiddelen die hem of haar helpen zelfstandig te leven en volwaardig te participeren aan de samenleving. De leeftijd waarop mensen een handicap verwerven, zou van geen belang mogen zijn. Toch kunnen 65-plussers met een nieuwe handicap omwille van hun leeftijd via het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) geen tegemoetkomingen voor hulpmiddelen krijgen. De Vlaamse Ouderenraad heeft hierover een standpunt ingenomen dat, na consultatie van de lidorganisaties, goedgekeurd werd door de algemene vergadering van 28 maart 2012.
Wie gezinszorg en aanvullende thuiszorg (schoonmaakhulp, professionele oppashulp en karweihulp) ontvangt vanwege een dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg, betaalt daarvoor een bijdrage per uur. Vanaf 1 januari 2013 worden deze bijdragen op een nieuwe, gestandaardiseerde manier berekend. Minister Vandeurzen heeft de conceptnota over deze berekeningswijze ter advies aan de Vlaamse Ouderenraad bezorgd.
De Vlaamse Ouderenraad is van mening dat er zich, ondanks de toepassing van de anti-discriminatiewetgeving, problemen voordoen bij de toegang tot en de betaalbaarheid van de hospitalisatieverzekeringen voor oudere personen. De Vlaamse Ouderenraad bezorgt de bevoegde beleidsmakers en geïnteresseerde instanties daarom graag zijn standpunt in deze materie.
De Vlaamse regering heeft het voorontwerp van het decreet over de Vlaamse sociale bescherming goedgekeurd. Dit voorontwerp werd door minister Vandeurzen aan de Vlaamse Ouderenraad ter advies voorgelegd. Een antwoord op zijn adviesvraag werd voorbereid door de Commissie Welzijn, Gezondheid en Zorg. Na raadpleging van de lidorganisaties van de Vlaamse Ouderenraad werd het advies 2011/4 over de Vlaamse sociale bescherming op 25 oktober door de algemene vergadering goedgekeurd. Het advies werd deze week aan de minister bezorgd.
Op vraag van minister Jo Vandeurzen schreef de Vlaamse Ouderenraad een advies over de programmatie voor de verschillende ouderenzorgvoorzieningen in Vlaanderen. Op deze manier nemen we deel aan de maatschappelijke discussie betreffende de organisatie van de zorg voor ouderen. Het advies werd voorbereid door de Commissie Welzijn, Gezondheid en Zorg van de Vlaamse Ouderenraad en goedgekeurd tijdens de raad van bestuur van 22 juni.