Minstens één geldautomaat in elke gemeente tegen 2025. Maar biedt nieuw akkoord soelaas?

De federale regering en de financiële sector hebben een akkoord bereikt over een betere spreiding van geldautomaten. Vanaf 2025 moet er in elke gemeente minstens één geldautomaat aanwezig zijn. Dat betekent dat er op 287 extra locaties automaten moeten worden geplaatst. Wij duiken in de afspraken én evalueren of ze ons wel tevreden stemmen.

Continue afbouw

Al jaren verdwijnen bankkantoren en geldautomaten stelselmatig uit het straatbeeld. De grote banken kiezen steeds meer voor een digitale dienstverlening en sporen ook hun klanten aan om mee te gaan in die digitale sprong. Toch stappen mensen niet volledig af van cash geld. In 2022 ging het aantal geldafhalingen weer met 14% omhoog. Voor mensen die minder of niet digitaal vaardig zijn en afhankelijk zijn van contant geld, gebeurt de afbouw van automaten aan een te hoog tempo. Daardoor zien ze zich verplicht om extra kilometers af te leggen om cash af te halen.

Bancontact CASH-punten

Om de toegang tot cash geld op een efficiënte manier aan te bieden, zijn er in plaats van de automaten van Belfius, BNP Paribas, ING en KBC het afgelopen jaar hier en daar Bancontact CASH-punten van Batopin verschenen. Die automaten zouden voor 95% van de bevolking een geldautomaat op maximaal 5 kilometer moeten garanderen.

Maar dat komt niet tegemoet aan de wens van minister van Economie Dermagne, die erop had gehamerd dat de toegang tot financiële diensten voor elke burger gegarandeerd moet zijn. Ongeacht de woonplaats en ongeacht de digitale geletterdheid.

“Het kan niet garanderen dat elke Belg vlot toegang heeft tot een bankautomaat. Dat is problematisch. Het is essentieel om de toegang tot financiële diensten aan elke burger te garanderen, waar hij ook in België woont en wat zijn digitale kennis ook is. De spreiding van de automaten is met name belangrijk voor wie niet de mogelijkheid heeft om hun bankzaken online te beheren en voor wie zich niet eenvoudig kan verplaatsen.”

Minister van Economie, Pierre-Yves Dermagne.

Betere spreiding

Daaraan wil het nieuwe akkoord nu tegemoet komen. De regering en de sector spraken af dat er in elke gemeente minstens één bankautomaat aanwezig moet zijn. De sector mag dus geen bankautomaten meer weghalen als dat de spreiding verslechtert.

Daarnaast zullen er tegen 2025 op 287 extra locaties geldautomaten worden geplaatst. Binnen stedelijke gebieden moet er een automaat te vinden zijn binnen de twee kilometer. In tussengebieden wordt de norm drie kilometer, en in landelijke gebieden - met minder dan 300 inwoners per vierkante kilometer - gaat het om vijf kilometer. In 2027 zullen er dan in België dan ongeveer 4 000 geldautomaten zijn, die gelijkmatiger zijn verspreid.

24 keer kosteloos afhalen

Daarnaast hebben de banken zich ook geëngageerd om elke burger het recht te geven op minstens 24 kosteloze geldafhalingen. En dat bij om het even welk geldautomaat, dus ook bij banken waar je geen klant bent.

24 op 24, 7 dagen op 7

Ten slotte moet een bankautomaat die rechtstreeks toegankelijk is via de buitengevel  24 uur op 24 en 7 dagen op 7 beschikbaar zijn voor iedereen. En ten minste één op twee automaten van Batopin moet beschikken over de functie om geld te storten. Dat is van belang voor handelaars en vrije beroepen.

“Niet onder de indruk”

De organisaties OKRA, Financité en Testaankoop klagen al langer aan dat er een gebrek is aan automaten. Toch brengen bovenstaande nieuwe afspraken weinig soelaas volgens hen. Ze niet onder de indruk van het akkoord. Vooral het gebrek aan een bindend karakter en aan sancties wanneer het akkoord niet wordt nageleefd, storen hen. De organisaties vragen inzage in de details van het akkoord, waarbij het aantal locaties en geldautomaten per gemeente worden meegedeeld.

En ook de Vlaamse Ouderenraad pleit ervoor dat er minstens in elke deelgemeente een geldautomaat komt. Voor minder mobiele personen blijven de huidige spreidingsnormen ontoereikend, zeker als ze niet op het openbaar vervoer kunnen rekenen om de dichtstbijzijnde geldautomaat te bereiken.