Belgische ouderenverenigingen: “Hou bankdiensten voor iedereen toegankelijk”

Belgische ouderenverenigingen luiden de alarmbel over de toenemende moeilijkheid om gebruik te maken van basisdienstverlening door banken. Basisbankieren is een openbare opdracht, maar dit komt in het gedrang als je geen bankkantoor of geldautomaat meer in je buurt vindt of wanneer je steeds meer moet betalen voor het ‘fysiek’ beheren van je geldzaken. “Banken moeten daarom hun verantwoordelijkheid nemen en doeltreffende alternatieven voor digitalisering voorstellen”, klinkt het. 

Bankneutrale geldautomaten

Eind vorig jaar was het aantal bankkantoren in ons land met bijna 10% afgenomen. Ook geldautomaten worden geleidelijk afgeschaft. Hierdoor zijn er steeds meer (deel)gemeenten waar geen enkel bankkantoor of geen enkele geldautomaat meer te vinden is.

KBC, Belfius, ING en BNP Paribas Fortis kondigden begin 2020 aan dat ze met het Batopin-project een netwerk zouden uitbouwen van duizenden bankneutrale geldautomaten die de eigen automaten van de vier grootbanken in ons land konden vervangen. Zo leken ze in te gaan op een vraag van de Vlaamse Ouderenraad.

Ouderenverenigingen maken zich zorgen

Het Batopin-project moet ertoe leiden dat er in 2024-2025 nog maximaal 2000 à 2400 geldautomaten op slechts 650 à 750 plaatsen in België overblijven. Het doel is dat 95% van de bevolking toegang zou krijgen tot een geldautomaat op maximaal 5 kilometer van de woonplaats.

Maar de ouderenverenigingen maken zich zorgen om de 5% van de bevolking voor wie dit niet mogelijk zal zijn. Ze wijzen ook op de situatie van mensen die minder mobiel zijn en zich niet zo makkelijk kunnen verplaatsen. Bovendien zou het storten van cash geld niet in alle automaten mogelijk zijn, waardoor sommige mensen zich hiervoor dus meer dan 5 kilometer zullen moeten verplaatsen.

Cash geld blijft belangrijk

De ouderenverenigingen benadrukken ook dat, hoewel het gebruik van cash geld wel afneemt, dit hét betaalmiddel bij uitstek blijft voor dagelijkse aankopen en tussen individuen. Volgens een studie van de Europese Centrale Bank werd 58% van het totaal aantal transacties van Belgische consumenten in 2019 cash betaald. Gemiddeld verricht een Belg dagelijks 0,8 betalingen met cash geld tegenover 0,4 met de bankkaart.

Universele bankdienstverlening

Tijdens de plenaire zitting van de Kamer van Volksvertegenwoordigers op 1 juli 2021 stelde minister van Economie Dermagne een einde te willen maken aan de verhoging van de banktarieven.

“Het is van essentieel belang dat iedereen toegang heeft tot financiële diensten van goede kwaliteit tegen een redelijke prijs. Ook mensen die geen computer of smartphone gebruiken, moeten hun bankzaken kunnen beheren en gebruik maken van normale bancaire diensten.”

Pierre-Yves Dermagne, minister van Economie

Daarom onderhandelt de minister nu met de bankensector over een universele bankdienstverlening. Het gaat om een minimumaantal basisdiensten, zoals papieren overschrijvingen en geldafhalingen, voor wie geen gebruik maakt van digitaal bankieren.

Voor de ouderenverenigingen is het duidelijk dat de aanwezigheid van een bankkantoor of geldautomaat een belangrijke voorwaarde vormt voor dit plan. Ze hameren ook op het belang van een bindend karakter voor deze overeenkomst met de bankensector, anders vrezen ze dat het project gedoemd is om te mislukken.