Vlaams Parlement wijzigt Vlaamse Sociale Bescherming: Dit is de impact

De Vlaamse Sociale Bescherming, of kortweg VSB, is een extra Vlaamse laag bovenop de federale sociale zekerheid. Elk Vlaming die ouder is dan 25 jaar is verplicht om elk jaar een bijdrage te storten, de zogenaamde zorgpremie. Doordat elke Vlaming jaarlijks 54 euro (of 27 euro voor personen met een laag inkomen) stort, wordt een solidair verzekeringssysteem opgebouwd, dat tegemoetkomingen biedt aan personen met langdurige zorgnoden. Deze week keurde het Vlaams Parlement enkele wijzigingen goed. In aanloop naar de beslissing greep de Vlaamse Ouderenraad de kans om zijn standpunt in het Vlaams Parlement te verdedigen.

Woonzorgcentra

Vandaag bepaalt je inschaling in de schaal van zelfredzaamheid of je al dan niet recht hebt op een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood. Samen met je inkomen bepaalt je verminderde zelfredzaamheid ook hoe hoog dat budget zal zijn: hoe hoger je zorgnoden, hoe hoger de tegemoetkoming.

De wijziging van het decreet VSB geeft de Vlaamse regering de mogelijkheid om in de toekomst ouderen met een zorgnood die in een woonzorgcentrum wonen allemaal in dezelfde categorie van zelfredzaamheid in te delen, zonder dat hun zorgbehoefte nog gemeten wordt. Dit wordt zo ingevoerd vanuit het idee dat de kostprijs van het woonzorgcentrum voor alle bewoners dezelfde is, ongeacht hun onderlinge verschillen qua zorgnoden.

In welke categorie van zelfredzaamheid de bewoners van woonzorgcentra zullen ingedeeld worden en welk zorgbudget daar dan tegenover zal staan, is voorlopig nog onduidelijk.

“Vandaag is een groot deel van de bewoners van woonzorgcentra ingeschaald in een te lage categorie van zelfredzaamheid. Daardoor krijgen ze een minder hoge tegemoetkoming dan deze waar ze eigenlijk recht op hebben. Er is dus sprake van onderbescherming. De voorgestelde wijziging kan hier een pragmatisch antwoord op bieden, zodat meer mensen een hoger zorgbudget krijgen dan nu. Anderzijds is op dit moment nog onduidelijk welke categorie van zorgzwaarte de regering wilt kiezen. Voor de Vlaamse Ouderenraad zijn er duidelijke argumenten om uit te gaan van de zwaarste zorgcategorie. Die sluit het meest aan bij de realiteit, en vermijdt dat mensen zorgbudget verliezen bij verhuis naar een woonzorgcentrum.”

Nils Vandenweghe, directeur Vlaamse Ouderenraad

Invoer dossiertaks bij beroep

Als je in beroep wil gaan tegen een beslissing, zal je een dossiertaks van 75 euro moeten betalen. Op die manier wil men een drempel inbouwen om te vermijden dat personen die niet tevreden zijn met een beslissing systematisch om een tweede opinie gaan vragen.

Als blijkt dat het beroep gegrond is, zal dit bedrag wel terugbetaald worden. Personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming dienen slechts de helft (37,5 euro) te betalen. En sommigen worden volledig vrijgesteld van de dossiertaks, zoals ouderen die een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) ontvangen.

“De Vlaamse Raad WVG uitte eerder scherpe kritiek op deze bepaling. Een correcte inschaling is immers een basisrecht. Bovendien blijft de omslachtige procedure om beroep in te dienen op een beslissing inzake het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood ongewijzigd. Deze ouderen kunnen enkel terecht bij de arbeidsrechtbank.”

Nils Vandenweghe, directeur Vlaamse Ouderenraad

Toegang wordt beperkt

De verblijfsvoorwaarde wordt verhoogd van 5 naar 10 jaar. Je zal dus langer in Vlaanderen moeten verblijven, voor je recht zal hebben op een tegemoetkoming via de VSB. Daarnaast wordt er ook een inburgeringsplicht gekoppeld aan de VSB. Om recht te hebben op het verlaagde tarief van de zorgpremie die iedereen in Vlaanderen jaarlijks moet betalen, zullen nieuwkomers dus een inburgeringstraject moeten gevolgd hebben.

“We zijn bezorgd dat de langere verblijfsvoorwaarde erg kwetsbare situaties zal creëren door zorg financieel minder toegankelijk te maken voor mensen met een beperkt inkomen. Bovendien willen we erop wijzen dat een gelijkaardige voorwaarde voor de inkomensgarantie voor ouderen enkele jaren geleden geschrapt werd door het Grondwettelijk Hof.”

Nils Vandenweghe, directeur Vlaamse Ouderenraad

Reactie Vlaamse Ouderenraad

Eind mei kreeg de Vlaamse Ouderenraad tijdens een hoorzitting de kans om zijn visie op de voorgestelde wijzigingen te geven. Toen uitten we onze bezorgdheid op verschillende vlakken. Deze bezorgdheden blijven ook vandaag onverminderd gelden.

Meer informatie

Alle doorgevoerde wijzigingen en het advies van de Raad van State en verschillende adviesorganen vind je terug via de website van het Vlaams Parlement.