Stemmen uit de stilte

Stemmen uit de stilte

Corona bij ouderen in het woonzorgcentrum

Dat de coronacrisis de woonzorgcentra bijzonder hard geraakt heeft, is intussen geweten. Maar voor wie er niet direct bij betrokken was, is het moeilijk om in te schatten wat er precies fout liep en welke impact dit had op de bewoners, hun familieleden en de zorgverleners in woonzorgcentra. De Vlaamse Ombudsdienst ging in gesprek met hen en biedt ons een inkijk in het leven in het woonzorgcentrum tijdens de crisis.

Video en getuigenissenboek

De verschillende getuigen doen anoniem hun verhaal in een aangrijpende video. De ombudsdienst bundelde hun ervaringen ook in een uitgebreid getuigenissenboek.

 

Moeilijke omstandigheden

De verschillende getuigen schetsen een pijnlijk verhaal. Het codewoord is chaos, zeker gedurende de eerste weken van de quarantainemaatregelen. De getuigen stellen dat de sector te lang vergeten is. De tekorten in personeel, kennis, tests en materiaal hebben zwaar gewogen.

“Men was de ouderen én de instellingen waarin ze verbleven, gewoon vergeten. Door duizenden sterfgevallen kwamen ze pas echt in beeld.” (zoon van een bewoner)

In die omstandigheden was het moeilijk om de balans tussen veiligheid en menselijkheid te bewaren. Bewoners konden niet altijd rekenen op de nodige ondersteuning en goede, kwaliteitsvolle zorgverlening kwam in het gedrang. Ook het gemis van warme contacten met geliefden en het gebrek aan mogelijkheden om waardig afscheid te nemen van het leven wogen zwaar door.

“Ik begrijp dat het personeel het heel zwaar heeft gehad, maar de focus op veiligheid heeft tot verkramping geleid. Alle aandacht ging naar het buitenhouden van het virus. Bewoners zaten daardoor in een totaal isolement op hun kamer. Het verzorgend personeel was duidelijk niet opgeleid om met zo een situatie om te gaan. De lat werd te hoog gelegd om het virus buiten te houden, soms ten koste van de gevoelens van de bewoners.” (vrijwilliger)

De getuigen benoemen heel wat intense emoties: angst, onmacht, woede, verdriet, schuldgevoel, …

Een bewoner liep gebukt onder verdriet. Ze toonde me een rouwbericht van haar vriendin, een vriendschap van 80 jaar. Op alle familiefeesten was ze erbij geweest, maar naar de begrafenis kon ze niet gaan.”

Vooruitkijken

Het leven zoals het was terug oppikken is niet vanzelfsprekend. De professionele medewerkers geven aan dat ze klaarstaan voor een nieuwe golf. Familieleden en vrijwilligers merken op dat de woonzorgcentra zich niet enkel moeten wapenen tegen het virus, maar ook tegen de dreigende eenzaamheid. Verschillende getuigen durven al voorzichtig verder vooruitkijken, naar een ouderenzorg die nieuwe vormen aanneemt.

“We moeten ons afvragen: welk soort zorg willen we op onze oude dag? Zou dit niet anders kunnen?” (familielid)

Al zal het nog lang duren voor de wonden die de eerste golf heeft achtergelaten volledig zijn geheeld.

“Waar we nu nood aan hebben is hoop, troost, bevestiging en waardering.” (directeur woonzorgcentrum)

Meer lezen?

Het volledige getuigenissenboek kan je lezen op de website van de Vlaamse Ombudsdienst.

Toegevoegd op 10 juli 2020