Hoe de (huis)apotheker nog betere zorg kan verstrekken aan personen met dementie

In Vlaanderen zijn er 132 000 mensen met dementie. Tegen 2030 zal dit aantal stijgen met bijna 43% tot 188 000. 70% van hen verblijft thuis en kan rekenen op de toegewijde zorg van naasten en mantelzorgers. Zowel de persoon met dementie als diegenen die ervoor zorgen, hebben recht op de beste omkadering. Apothekers zijn een cruciale partner in het zorgteam rond de patiënt. Dat stellen het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en het Vlaams Apothekers Netwerk.

Methodiek voor apothekers

Mensen met dementie hebben vaak meerdere (chronische) ziektes en een complex medicatieschema. Daarbij komt dat bij dementie zowel onder- als overdosering van medicatie een risico is. Vlaanderen (incl. Brussel) telt zo’n 2 800 apotheken. Hun laagdrempelige rol biedt mogelijkheden om ook op het gebied van dementie bij te dragen aan kwalitatieve zorg en maximale ondersteuning van de persoon met dementie en zijn mantelzorger. Het Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) werkte daarom, samen met het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen in het project FAZODEM - Farmaceutische zorg voor personen met dementie, een methodiek uit voor de apotheker die uitvoerig in de praktijk werd getest tot tevredenheid van de gebruikers. Dit project werd uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse overheid.

Succesvol uit de startblokken

De afgelopen drie jaar kregen ruim 800 apothekers opleiding en vorming om personen met dementie en hun mantelzorgers beter bij te staan. Waar aanvankelijk de basiskennis eerder beperkt was, ervaarden de apothekers dat ze personen met dementie meer op maat konden ondersteunen. 

Voor de apotheker werden daarom tal van handige handvaten ontwikkeld over thema’s die ertoe doen: een praktische gids rond medicatiegebruik, instrumenten om mantelzorgers vanuit de apotheek te ondersteunen waaronder een signalenwaaier over de eerste tekenen en de belasting van de mantelzorger, diverse patiëntfolders over onder meer medicatie, hulp- en dienstverlening, en het verschil tussen vergeetachtigheid en dementie. Daarnaast kan de apotheker zijn kennis verbeteren via een e-learningpakket.

“We zijn hiermee, samen met het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen trendsetter in Europa. De doelen zijn broodnodig: het tijdig herkennen van signalen van dementie in de apotheek, mantelzorgers info op maat aanreiken en het medicatiegebruik bij mensen met dementie optimaliseren. Met behulp van verschillende ontwikkelde materialen bieden we de apotheker de nodige kennis en houvast.”

Hilde Deneyer, directeur van VAN

Het FAZODEM-project van VAN en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen kreeg ondersteuning van de Vlaamse overheid. Vlaams minister van welzijn en volksgezondheid Wouter Beke erkent de rol van de huisapotheker bij de zorg voor personen met dementie. Hij benadrukt het belang van een goede begeleiding binnen het kader van de buurtgerichte zorg.

“Voor mensen met dementie is vertrouwen en veiligheid heel belangrijk, ook in hun zorgomgeving. Door huisapothekers de nodige bagage te geven om met dementie om te gaan versterken we hun rol als vertrouwde zorgverlener. Voor personen met dementie en hun mantelzorgers blijft goede zorg zo toegankelijk en dichtbij. Dat draagt bij tot meer levenskwaliteit.”

Vlaams minister van welzijn, volksgezondheid en gezin, Wouter Beke

Beleidsaanbevelingen

VAN en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen formuleerden ook enkele beleidsaanbevelingen. Daarmee willen ze de aandacht voor mensen met dementie verduurzamen. Je vindt de aanbeveling terug op de website van het Vlaams Apothekers netwerk.

“Met deze aanbevelingen willen we de focus leggen op de sensibilisatie rond dementie en het creëren van een dementievriendelijke gemeenschap binnen de eerstelijnszone.”

Jurn Verschraegen, directeur Expertisecentrum Dementie Vlaanderen