De Vlaamse Ouderenraad neemt boegbeeld Paula Sémer onder de arm als koploper of ambassadeur voor Kopzorgen Verdienen Zorg. Want als presentatrice, actrice en producer was zij eigenlijk altijd al koploper. Sémer wil nu, enkele weken voor haar 96e verjaardag, opnieuw een lans breken: die voor het psychisch welzijn van ouderen.

Tegen eind 2021 sluit de NMBS 44 van de 135 loketten in België. Daar bovenop beperkt de vervoersmaatschappij de openingsuren in 37 andere stations. “Hallucinant”, vindt de Vlaamse Ouderenraad. “De NMBS lijkt misbruik te maken van de huidige coronacrisis om essentiële dienstverlening structureel af te bouwen.” De Ouderenraad vraagt aan de bevoegde minister om stappen te ondernemen.

Volgende week is er naar jaarlijkse traditie de Ouderenweek. Middenin de tweede coronagolf kan deze editie uiteraard niet doorgaan zoals andere jaren. Toch zou ze wel eens de belangrijkste Ouderenweek aller tijden kunnen zijn. Gezien de vele uitdagingen zet de Vlaamse Ouderenraad dit jaar het mentaal welzijn van ouderen centraal. De Ouderenraad roept op om initiatieven die het sociaal contact van en met ouderen bevorderen, extra in de kijker te zetten. Zij maken het verschil.

Over ingrijpende veranderingen op oudere leeftijd wordt vaak licht heen gegaan, klaagt de Vlaamse Ouderenraad aan. “Alsof je er gewoon mee moet leren leven. Hulp op maat krijgen ouderen met psychische klachten amper.” Al te vaak dragen ouderen hun zorgen daardoor alleen. Of ze nemen een pilletje om het leed te verzachten.  Dat moet anders. De organisatie lanceert daarom met ‘Kopzorgen Verdienen Zorg’ een opvallende campagne.

Op latere leeftijd nemen ingrijpende kantelmomenten en verlieservaringen vaak toe. Cijfers tonen aan dat dit voor veel ouderen gepaard kan gaan met depressieve gevoelens en psychologische problemen. Uit de Nationale Gezondheidsenquête blijkt dat 1 op 10 van de 75-plussers aangeeft in het laatste jaar een depressie doorgemaakt te hebben. Dat cijfer ligt 40% hoger dan het gemiddelde voor de algemene bevolking. Bovendien worstelt 1 op 5 ouderen tussen 65 en 74 met zijn mentaal welzijn. Bij 75-plussers gaat het zelfs om bijna 1 op 3 ouderen.

Ouderen worden wereldwijd bijzonder getroffen door de pandemie. Voor de Internationale Dag van de Ouderen, op 1 oktober, steken Vlaams ministers Beke en Jambon hen daarom een hart onder de riem in een videoboodschap. De lockdown was zwaar, maar maakte ook meer dan ooit de rol van ouderen in onze samenleving zichtbaar.

Noodgedwongen staan tal van activiteiten voor en door ouderen nu al een half jaar op een laag pitje. Nochtans is het verenigingsleven een krachtig medicijn om eenzaamheidsgevoelens door corona te beperken. Met een moeilijk najaar voor de boeg, moet het verenigen en verbinden van ouderen opnieuw sterk in de kijker staan.

Afgelopen weekend maakte de Nationale Veiligheidsraad bekend dat grootouders onder strikte voorwaarden opnieuw op hun kleinkinderen mogen passen. Echter, een grote groep grootouders werd na de hoerastemming meteen weer met de voeten op de grond geplaatst. Alle oma's en opa's die ouder zijn dan 65 jaar worden uitgesloten van deze versoepeling, ongeacht hun reële gezondheidstoestand. De Vlaamse Ouderenraad klaagt het discriminerende karakter van de maatregel aan, en waarschuwt voor het mogelijke precedent.

Het coronavirus heeft als effect dat er een ongeziene hoeveelheid aan solidaire initiatieven ontstaat. Om dat tous ensemble-gevoel vast te kunnen blijven houden, slaan verschillende ouderenverenigingen en de Vlaamse Ouderenraad de handen in elkaar. Sinds kort bellen duizenden oudere vrijwilligers wekelijks de oudste ouderen op. Dat doen ze onder de noemer Geen belet!, waarmee ze al meer dan 100 000 mensen bereikten. Het initiatief wordt zeer warm onthaald, zeker nu het er naar uitziet dat het nog een aantal weken zal duren alvorens we opnieuw van nabij contact kunnen hebben met anderen.

Na onderling overleg en in samenspraak met Marc Van Ranst (UZ Leuven), besloten ouderenorganisaties om ook hun afdelingen te adviseren om alle activiteiten die deze maand voorzien waren uit te stellen. Hiermee volgen de ouderenorganisaties dezelfde lijn als de lokale dienstencentra die drie weken de deuren sluiten.

Naar aanleiding van de Werelddag Zelfmoordpreventie trekt de Vlaamse Ouderenraad aan de alarmbel over het hoge suïcidecijfer bij ouderen. In meer dan 1 op 4 gevallen van zelfdoding in Vlaanderen gaat het om iemand van 65 jaar of ouder. Toch krijgen de netwerken geestelijke gezondheidszorg geen middelen om hun mobiele crisisteams open te stellen naar 65-plussers. Deze crisisteams zijn 24u/24u en 7/7 bereikbaar voor dringende psychische interventies, vaak in situaties met een hoog risico op zelfdoding. Aan die discriminerende situatie moet een einde komen, vindt de Vlaamse Ouderenraad.