Voor ouderen in diverse situaties

De garanties die de Vlaamse Ouderenraad naar voor schuift, hebben betrekking op diverse situaties waarin ouderen zich kunnen bevinden. Drie van de aanbevelingen zijn gericht op bewoners van woonzorgcentra, de twee anderen hebben betrekking op zorgbehoevende ouderen en hun mantelzorgers in de thuisomgeving en op de deelname van ouderen aan de samenleving.

5 garanties

Betrek bewoners en hun naasten bij het beleid in het woonzorgcentrum

“Ik heb mijn mama nog nooit zo neerslachtig gezien. Elke keer dat ze naar het nieuws kijkt, worden er nieuwe versoepelingen aangekondigd. Behalve voor ouderen. Ze heeft het gevoel dat ze vergeten wordt. In het woonzorgcentrum waar mama woont, worden de richtlijnen erg streng toegepast. Alles wat ze graag heeft en doet, wordt haar ontnomen. Dit is voor haar de ergste periode uit haar leven, erger dan de oorlog.”

 

Chris, mantelzorger

Ook in coronatijden moet de mens centraal staan. Net wanneer de afwegingen moeilijk zijn, is dialoog daarbij cruciaal. Bespreek het coronabeleid in voorzieningen met de bewonersraad en familieraad, zorg voor helderheid en transparantie. Voorzie een vertrouwenspersoon vanuit bewoners en families die betrokken wordt bij de beslissingen van de directie, en voor een aanspreekpunt dat kan bemiddelen. Zet in op vroegtijdige zorgplanning en bied perspectief.

Blijf bewoners bewegingsvrijheid en psychosociale ondersteuning bieden

“Kort voor de lockdown ben ik nog onder het mes geweest. Ik hoor de dokter nog zeggen dat ik nu vooral niet in mijn zetel mocht gaan zitten. Maar wat moest ik doen? De kinesist kwam niet meer langs en onze buitenruimte in het woonzorgcentrum was beperkt tot de binnenkoer. De dagen duurden heel lang. Lezen en televisie kijken was het enige dat we konden doen. Ik was echt diep ongelukkig. Het personeel zei altijd maar ‘We moeten er allemaal door.’ Allemaal goed en wel, maar zij konden wel elke dag de deur hier achter zich dichtdoen.”

Sim, bewoonster woonzorgcentrum

Zet ook in moeilijke tijden in op betekenisvolle dagbesteding en blijf de bewegingsvrijheid van bewoners waarborgen. Voorzie ondersteuning voor het psychisch welzijn van bewoners én medewerkers. En behandel assistentiewoningen maximaal als aparte entiteiten.

Maak persoonlijke contacten mogelijk voor mensen in woonzorgcentra

“Het woonzorgcentrum heeft alle moeite gedaan om corona buiten te houden, en dat is gelukt. Toch is de toestand er schrijnend. Men vergeet dat het de bewoners hun laatste thuis is. Een verpleegster vertelde me dat mama op haar verjaardag in mei zo ongelukkig was en zelfs geweend had omdat we niet bij haar waren. Dat kwam hard aan.”

Erna, mantelzorger

Sociale contacten zijn voor bewoners van onschatbare waarde en een bron van betekenis en zingeving. Bied ouderen en hun omgeving dus perspectief op nabij contact. Zet bovendien in op contact tussen bewoners onderling en hanteer kamerquarantaine enkel als laatste redmiddel. Pas de veiligheidsmaatregelen aan aan de situatie in en rond de voorziening en zorg voor aangepaste richtlijnen voor specifieke groepen onder bewoners.

Ondersteun zorgbehoevende ouderen en hun mantelzorgers

“Als je de regels strikt volgde, mocht niemand me helpen. Maar de regels houden geen rekening met de realiteit. Ik zorg thuis voor mijn man die de ziekte van Parkinson heeft. Normaal gaat hij naar de dagopvang, maar dat was nu niet mogelijk. Dagenlang kon hij niet naar buiten, want het is voor mij heel moeilijk om zijn rolstoel te duwen. En ook toen de regels versoepelden, werd er niet aan mantelzorgers gedacht. Ik sta constant onder spanning, ik zit op mijn limiet. Niemand trok aan de alarmbel. Niemand zorgde voor de mantelzorgers. Onze stem is nergens gehoord.”

 

Jeanine, mantelzorger

Mantelzorgers stonden er in veel gevallen alleen voor tijdens de coronacrisis. Om hen voldoende te ondersteunen is er nood aan richtlijnen en aanspreekpunten op maat. En dat zeker in situaties waarbij mantelzorgers overbelast zijn. Ook het blijven garanderen van thuiszorg en respijtzorg is cruciaal. Professioneel beschermingsmateriaal moet ook voor mantelzorgers voorhanden zijn, en ook zij moeten beroep kunnen doen op psychologische ondersteuning en nazorg.

Blijf ons de kans geven actief deel te nemen aan de samenleving

“In onze landelijke gemeente zijn verenigingen een belangrijke bindende kracht. Toen die stilvielen is het leven ook stilgevallen. Je kunt wel preventief proberen bouwen aan netwerken, maar als we eenzaamheid willen vermijden, mogen we het verenigingsleven niet meer volledig laten stilvallen.”

Carine, seniorenconsulente

Lang niet elke oudere is even kwetsbaar. Hou daarom vast aan de principes van het charter rond ouderen. Stimuleer de veilige heropstart van het sociaal leven voor ouderen en veranker sterke initiatieven die tijdens coronagolven ontstaan. Geef iemand de rol van lokaal aanspreekpunt, zoals de seniorenconsulent, en investeer in de digitale inclusie van de oudere bevolking.

Concrete principes en aanbevelingen

Het volledige advies met nog meer citaten, concrete principes en aandachtspunten kan je hier raadplegen.