Ouderenbeleid: drie prioriteiten voor het nieuwe Vlaamse regeerakkoord

Ouderenbeleid: drie prioriteiten voor het nieuwe Vlaamse regeerakkoord

Ouderenbeleid: drie prioriteiten voor het nieuwe Vlaamse regeerakkoord

In aanloop naar het regeerakkoord van de nieuwe Vlaamse regering schuift de Vlaamse Ouderenraad drie prioriteiten naar voor: een domeinoverschrijdend actieplan rond kwaliteitsvol wonen in de thuisomgeving, een drastisch inhaalmanoeuvre voor de ouderenzorg, en een stimulerend beleid dat participatie voor iedereen mogelijk maakt. De prioriteiten werden overgemaakt aan de verschillende politieke partijen.

Hoe zal Vlaanderen inspelen op de vergrijzing, de verschuivingen op de arbeidsmarkt en de groeiende noden in de ouderenzorg? Op welke manier kunnen we het fysiek, sociaal en mentaal welzijn van ouderen in Vlaanderen versterken en hun maatschappelijke participatie ten volle stimuleren en kansen geven? Om in het Vlaamse regeerakkoord een antwoord te bieden op deze uitdagingen, schuift de Vlaamse Ouderenraad drie concrete prioriteiten naar voor. Elk komen ze tegemoet aan de noden van ouderen in een cruciaal levensdomein.

Een drastisch inhaalmanoeuvre voor de ouderenzorg

Samen met VVSG, Zorgnet-Icuro en Zorggezind becijferde de Vlaamse Ouderenraad de minimale investeringen die nodig zijn in de ouderenzorg. Om alle ouderen de garantie te geven op een correcte zorgzwaartefinanciering in de woonzorgcentra en kortverblijf, de palliatieve zorg er te versterken, de lokale dienstencentra uit te bouwen en de gezinszorg te versterken zal het budget voor de ouderenzorg tegen 2025 met minstens 500 miljoen euro omhoog moeten.

Daar bovenop pleiten we voor de afbouw van de leeftijdsgrens voor de erkenning en ondersteuning van personen met een handicap, een doeltreffender beleid ter versterking van de kwaliteit van leven in woonzorgcentra, en de verbetering van de betaalbaarheid van de ouderenzorg. Tegelijk verdienen ook mantelzorgers een betere erkenning, betrokkenheid en ondersteuning, zowel thuis als residentieel.

Een domeinoverschrijdend actieplan rond kwaliteitsvol wonen in de thuisomgeving, in elke levensfase

Vlaanderen trok de voorbije jaren resoluut de ageing in place-kaart: ouder worden in de eigen woning of een aangepaste woning in de buurt, terwijl het woonzorgcentrum enkel nog toegespitst wordt op mensen met zware en complexe zorgnoden.

Maar willen we iedereen effectief de mogelijkheid bieden om op een kwaliteitsvolle manier in de thuisomgeving te wonen, ook op oudere leeftijd, dan is een proactiever en effectiever beleid dringend nodig. Met oog voor kwaliteitsvol wonen, het tegengaan van eenzaamheid en het bieden van gepaste zorg, ondersteuning en dienstverlening in de thuisomgeving.

De Vlaamse Ouderenraad pleit daarom voor een domeinoverschrijdend actieplan rond kwaliteitsvol wonen in de thuisomgeving, in elke levensfase. Dat actieplan moet vanuit een 360°-perspectief rond de (oudere) bewoner een antwoord bieden op diens wensen en noden in de thuissituatie, met gerichte acties vanuit beleidsdomeinen als wonen, welzijn, mobiliteit, cultuur, zorg, omgeving, energie, sport, … Uiteraard telkens in samenspraak met de actoren uit elke sector.

Een stimulerend beleid dat participatie voor iedereen mogelijk maakt

De hedendaagse gepensioneerde is op tal van vlakken actief, van cultuur- en sportparticipatie tot engagementen als vrijwilliger, mantelzorger of grootouder. Vlaanderen heeft heel wat hefbomen in handen om daar impulsen aan te bieden en participatiedrempels weg te nemen. Die moeten doelgericht uitgewerkt en ingezet worden. We denken daarbij onder meer aan:

  • Het opentrekken van de middelen voor kansengroepen onder het participatiedecreet naar mensen met langdurige zorgnoden. Zodat ook voor zorgbehoevende ouderen, thuis of residentieel, nieuwe initiatieven mogelijk worden gemaakt.
  • Een nieuwe impuls bieden aan Long live arts, het engagement van de uittredende ministers voor cultuur en welzijn om de cultuur- en welzijnssector dichter bij elkaar te brengen, nieuwe initiatieven rond ouderen en cultuurparticipatie te ondersteunen en de competenties van professionals in beide sectoren te versterken.
  • Het uitwerken van een volwaardige beleidsvisie rond levenslang en levensbreed leren, met aandacht voor het stimuleren van zowel formeel, informeel als non-formeel leren.
  • De evaluatie van het nieuwe decreet sociaal-cultureel werk, met oog voor het belang van het verenigingsleven voor ouderen.
  • Het wegwerken van digitale barrières in de toegang tot essentiële basisdiensten, een fenomeen waar alsmaar meer ouderen maar ook kwetsbare burgers uit andere generaties tegenaan botsen. Dit zowel door in te zetten op digitale geletterdheid, als door werk te maken van een verankering van het recht op persoonlijke (niet-digitale) dienstverlening voor essentiële basisdiensten (overheidsdiensten, banken, openbaar vervoer, postkantoren, energie, telecom, …).
  • Bij de realisatie van het decreet basisbereikbaarheid sterkere garanties inbouwen op beschikbaar, betaalbaar en toegankelijk vervoer, vooral voor mensen die niet zonder openbaar of aangepast vervoer kunnen.
  • De voortzetting van de ondersteuning voor de lokale ouderenbeleidsparticipatie, zodat ook ouderen doelgericht mee kunnen nadenken over het beleid en de noden in hun gemeente.