Ouderenraad lanceert 22 voorstellen voor een sterkere psychische hulpverlening
Psychische hulpverlening is onvoldoende bekend bij ouderen. En medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg weten nog te weinig hoe ze moeten omgaan met psychische noden van ouderen. Dat zijn enkele opvallende conclusies van de Vlaamse Ouderenraad na hun campagne Kopzorgen Verdienen Zorg. Tijdens de Ouderenweek lanceert de organisatie 22 beleidsvoorstellen om de bevoegde ministers aan te zetten tot actie.
1 op 5 ouderen tussen 65 en 74 worstelt met zijn mentaal welzijn. Bij 75-plussers gaat het zelfs om bijna 1 op 3 ouderen. “Met het ouder worden, volgt vaak een confrontatie met verlieservaringen, ingrijpende levensveranderingen en zingevingsvraagstukken. Als die zich opstapelen, groeit de druk op hun psychisch welzijn. De coronacrisis deed daar nog een hele schep bovenop. Toch is er beleidsmatig heel weinig aandacht voor het psychisch welzijn van ouderen, laat staan dat ouderen de gepaste hulp vinden”, stelt Nils Vandenweghe, directeur van de Vlaamse Ouderenraad.
Tientallen ouderen getuigen
Daarom startte de Vlaamse Ouderenraad een jaar geleden de campagne Kopzorgen Verdienen Zorg. Een jaar lang bracht de Ouderenraad ouderen, experten en praktijkmedewerkers samen om noden, ervaringen en pijnpunten in kaart te brengen. Die verhalen maakten indruk, want één voor één getuigden de ouderen over hoe zwaar de weg was die ze moesten afleggen om gepaste psychische hulp te vinden.
“Voor ons was het cruciaal dat ouderen zelf hun verhaal konden delen tijdens de campagne Kopzorgen Verdienen Zorg. Zeker omdat zij vaak nergens terechtkunnen met hun kopzorgen. Die moedige getuigenissen kruisten we met de ervaringen van mensen die dag in dag uit in de praktijk staan en met de deskundigheid of visie van experten die een objectief zicht hebben op de zaak”, zegt Vandenweghe. “De gesprekken leren dat er heel wat zaken bewegen op het terrein, maar dat die initiatieven vaak versnipperd zijn. Het structurele beleid ontbreekt en daar hebben beleidsmakers een rol te spelen.”
Om de bevoegde ministers aan te zetten tot actie, lanceert de Vlaamse Ouderenraad 22 beleidsvoorstellen. Dat doet de organisatie tijdens de Ouderenweek van 15 tot 21 november, een week waarin maatschappelijke aandacht voor de oudere generaties gevraagd wordt.
Meer nabijheid
“Er wordt niet makkelijk over kopzorgen van ouderen gesproken. Niet door henzelf, niet door hun omgeving en zelfs niet door hulpverleners. Vaak leeft nog de gedachte dat kopzorgen automatisch bij het ouder worden horen”, weet Vandenweghe. “En dat is zeker niet altijd het geval.” Prioritair moet voor de Vlaamse Ouderenraad die bewustwording aangepakt worden, want dat is volgens hen een van de grootste redenen waarom ouderen met een psychische kwetsbaarheid niet toegeleid worden naar de juiste instanties.
Hulpverleners spelen daar een belangrijke rol in. “Zij hebben vaak niet de nodige alertheid of deskundigheid om doelgericht met signalen van psychisch onwelzijn bij ouderen om te gaan. Volgens ons moeten professionals meer bewust gemaakt worden van hun cruciale rol. En dat gaat hand in hand met meer aandacht voor psychisch welzijn in opleidingen en trainingen.”
Een andere belangrijke aanbeveling in het advies van de Vlaamse Ouderenraad is dat psychische zorg voor ouderen toegankelijk en meer op maat moet zijn. “Mensen die wel hulp willen zoeken, vinden hun weg niet doorheen alle verschillende vormen en organisaties. Of ze vallen door de mazen van het net, omdat ze niet voldoen aan de voorwaarden”, stelt Vandenweghe. De organisatie ziet heil in het organiseren van hulp op plekken waar ouderen sowieso naartoe komen, bijvoorbeeld in het lokaal dienstencentrum, het wijkgezondheidscentrum of zelfs bij hen thuis.
Meer informatie
Wie alle 22 beleidsvoorstellen wil ontdekken of de getuigenissen wil lezen, kan terecht op www.kopzorgen.be.