Meer dan 40% van de ouderen tussen 65 en 85 jaar maakte in de afgelopen drie maanden nooit gebruik van het internet. Bij de 85-plussers ligt dat aantal nog hoger. Dat stelt de Vlaamse Ouderenraad naar aanleiding van de Digitale Week op basis van cijfers uit de Vlaamse Armoedemonitor 2017. “In een samenleving die in sneltempo digitaliseert en geen oog heeft voor wie niet mee is, riskeren veel ouderen buitengesloten te worden.”

In tegenstelling tot heel wat jongere mensen die opgegroeid zijn in een wereld van internet en apps, is de opgang van computers, websites en smartphones iets waar ouderen pas later mee geconfronteerd werden. Voor hen is het gebruik ervan dus helemaal geen evidentie.

Mediawijs of digibeet?
“Enerzijds zien we ouderen die de digitale samenleving hebben omarmd: via WhatsApp regelen ze de opvang van kleinkinderen, ze bankieren online en zitten op Facebook”, zegt Nils Vandenweghe, directeur van de Vlaamse Ouderenraad. “Anderzijds zien we een grote groep ouderen voor wie dat allemaal niet hoeft. De instapdrempel ligt te hoog, het evolueert te snel of ze weten niet waar te beginnen.”

Niet alleen onder 65-plussers blijken heel wat digibeten te zitten, ook bij de 55- tot 64-jarigen blijkt 1 op 10 geen gebruik te maken van het internet. “De omvang van de groep die niet mee is, mag zeker niet onderschat worden”, zegt Nils Vandenweghe. Organisaties en overheden moeten dus blijven inzetten op de combinatie van digitale communicatie, een loket in de buurt, papieren informatie en telefonie.

Kostprijs en onzekerheid spelen mee
De Vlaamse Ouderenraad ziet diverse verklaringen. Allereerst is er de hoge kostprijs. “Vergeet niet dat 1 oudere op 6 met risico op armoede leeft. Om de zoveel tijd een nieuwe smartphone of computer kopen, zit er dan niet in. Bovendien weten veel ouderen met een beperkt inkomen niet dat ze in aanmerking komen voor het sociaal telefoontarief, terwijl dat ook de kosten voor het internetabonnement verlaagt.”

Heel wat gemeenten stellen gratis computers en internet ter beschikking, maar ook dit biedt niet altijd een oplossing. “Zeker voor de oudste ouderen is het niet altijd evident om zich nog ver te verplaatsen in de gemeente. Als de afstand te groot wordt, moeten zij afhaken”, vreest Nils Vandenweghe.

Ook de psychologische drempels moeten overwonnen worden. “Hoe vaak hoor je geen berichten over virussen, hacking en internetfraude? Die risico’s zijn moeilijk in te schatten als je er weinig vertrouwd mee bent en niet de vaardigheden hebt om ermee om te gaan.” Veel ouderen voelen zich dan ook onzeker of hebben schrik iets verkeerd te doen op het internet.

Digitale Week: pleidooi voor laagdrempelige initiatieven
De Vlaamse Ouderenraad is zeer tevreden met de extra aandacht voor ouderen tijdens de Digitale Week. De organisatie steunt de laagdrempelige initiatieven ten volle, want ouderen hebben nood aan een aanpak op maat. “Voor veel ouderen ligt het tempo van de traditionele ICT-cursussen te hoog, en zijn de examens er teveel aan. De meesten geven daarom de voorkeur aan meer vrijblijvende lessen van oudere lesgevers, die zich vaak makkelijker kunnen inleven en het gepaste lestempo beter aanvoelen.” Onder andere Seniornet Vlaanderen heeft een uitgebreid cursusaanbod gegeven door oudere vrijwilligers, en ook heel wat ouderenverenigingen en dienstencentra bieden hier activiteiten rond aan.
Ook intergenerationeel leren scoort sterk. “Grootouders en kleinkinderen die samen in de zetel de tablet uitdokteren, dat is altijd een succesformule.”

De Digitale Week loopt van 20 oktober tot 5 november 2017 en is een initiatief van Cultuurconnect, LINC en Mediawijs.

Meer info?
Contactpersoon: Nils Vandenweghe – 0472 36 61 51

Wie zijn we?
De Vlaamse Ouderenraad is het advies- en inspraakorgaan van ouderen bij de Vlaamse regering. De vzw is een overlegplatform van organisaties van en voor ouderen.