Lokale verkiezingen 2018: 1 op 3 kiezers ouder dan 60
De Vlaamse Ouderenraad pleit voor meer inspraak van ouderen in hun gemeente. De komende 10 jaar groeit het aantal 60-plussers met bijna 20%. Ouderen worden daardoor steeds belangrijker voor de lokale politiek: hoe gaan de partijen daarmee om? De Vlaamse Ouderenraad ziet zeven uitdagingen voor de verkiezingen van 2018.
Tegen 2018 leven we met 1,7 miljoen ouderen in Vlaanderen, zo stelt de Vlaamse Ouderenraad op basis van cijfers van de FOD Economie. Samen zullen zij meer dan 32% van de kiezers bij de volgende lokale verkiezingen vormen. Meer dan ooit bepalen ouderen dus de verkiezingsuitslag. Maar wordt hun stem ook gehoord?
“Het aantal ouderen zit overal in de lift”, zegt Nils Vandenweghe, directeur van de Vlaamse Ouderenraad. “In Genk bijvoorbeeld stijgt het aantal 65-plussers de volgende 10 jaar met 29%. In Brugge met 17%. In een gemeente als Meise zelfs met 38%. Die cijfers zien we over heel Vlaanderen. Hoe gaan gemeenten zich daarop voorbereiden? Welk beleid gaan ze voeren? Die vraag wordt nog te weinig gesteld.”
7 uitdagingen voor het lokale beleid
Zelf ziet de Vlaamse Ouderenraad 7 speerpunten voor het lokale beleid. Die situeren zich op vlak van inspraak, armoede, participatie, welzijn, wonen, toegankelijke omgevingen en beweging. “Gemeenten hebben veel hefbomen in handen als het op ouderen aankomt. Daar moet doelgerichter mee aan de slag gegaan worden.”
Als rode draad schuift de Vlaamse Ouderenraad de ‘leeftijdsvriendelijke gemeente’ naar voor. Dat concept is uitgedacht door de Wereldgezondheidsorganisatie, en geldt internationaal als model voor goed lokaal ouderenbeleid. Doel is om te zorgen dat mensen gezond en actief ouder kunnen worden en ook op latere leeftijd hun rol in de samenleving kunnen blijven spelen.
De Vlaamse Ouderenraad maakte het document met de 7 speerpunten voor de lokale verkiezingen over aan de verschillende politieke partijen. Je kan dit hier terugvinden.
Oproep: een plaats op de lijst en een plaats rond de tafel
Als voornaamste punt pleit de Vlaamse Ouderenraad voor dialoog met ouderen zelf, in elke gemeente. “Belangrijk is dat ouderen een stem krijgen en mee kunnen nadenken over oplossingen voor de drempels die zij ondervinden. Want wie anders dan de ouderen zelf weet wat er beter kan?”, stelt Nils Vandenweghe. Voor die inspraak blijven de lokale ouderenraden een vaste waarde in heel wat gemeenten. In totaal telt Vlaanderen momenteel zo’n 304 lokale ouderenraden. Sinds dit jaar biedt de Vlaamse Ouderenraad ook extra ondersteuning aan deze ouderenraden.
Tegelijk roept de Vlaamse Ouderenraad de politieke partijen op om ouderen verkiesbare plaatsen te geven op de kieslijsten. “Ouderen zijn nog te vaak ondervertegenwoordigd in de gemeenteraden. Deze keer moeten politieke partijen ouderen wel de kans geven om een politiek engagement op te nemen. Veel 60-plussers kennen hun gemeente immers door en door.”
Enkele concrete knelpunten die gemeenten kunnen aanpakken:
- Wonen: 4 op 10 ouderen woont in een woning waar het dak niet of slechts gedeeltelijk geïsoleerd is, en ongeveer 1 oudere op 6 heeft nog overal enkel glas in de woning. Veel van hen kijken op tegen de inspanningen en investeringen die nodig zijn om aanpassingen te doen aan hun huis. (Bron: Groot Woononderzoek 2013, Steunpunt Wonen)
- Mobiliteit: 25% van de ouderen, in het bijzonder de oudsten, geven aan dat ze vaak moeilijkheden ervaren met de bereikbaarheid van bushaltes en dat de oversteekplaatsen in hun leefomgeving ontoereikend zijn. (Bron: ‘Mobility and the elderly: Successful ageing in a sustainable transport system’, Mobiel 21)
- Mantelzorg: Tal van ouderen dragen zorg voor hun zorgbehoevende partner, eigen ouders of kinderen en kleinkinderen. Ongeveer 23% van de 65-plussers treedt in de rol van mantelzorger. Die zorg is vaak langdurig en intensief. Professionele ondersteuning en af en toe een adempauze zijn essentieel. (Bron: Onderzoek ‘Sporen naar duurzame mantelzorg: hoe perspectief bieden aan mantelzorgers?’)
- Eenzaamheid: 20% van de ouderen heeft het gevoel er alleen voor te staan en 14% ervaart een gebrek aan hechte en intieme relaties. Hier zijn geen universele oplossingen voor. Eenzaamheid vraagt om warme, laagdrempelige en lokale oplossingen. (Bron: Ouderenbehoefteonderzoeken, VUB)
- Digitale inclusie: Hoewel heel wat ouderen mee zijn met de digitale trends, geldt dit zeker niet voor alle ouderen. Meer dan een derde van de ouderen gebruikte in de laatste 3 maanden nooit een computer. Vaak omdat ze er niet vlot mee overweg kunnen, omwille van de kostprijs of uit vrees van iets verkeerd te doen. (Bron: ICT-indicatoren bij individuen 2015-2016, Statbel)
Meer info?
Contactpersoon: Nils Vandenweghe – 0472 36 61 51
Wie zijn we?
De Vlaamse Ouderenraad is het advies- en inspraakorgaan van ouderen bij de Vlaamse regering. De vzw is een overlegplatform van diverse organisaties van en voor ouderen. We streven naar een sterk ouderenbeleid in Vlaanderen, over alle beleidsdomeinen heen.