Hoewel de coronacrisis zowel financieel als met betrekking tot vrijwilligers een zware impact heeft op de werking van verenigingen, geven deze organisaties toch blijk van creativiteit en flexibiliteit in hun omgang met de gevolgen van de crisis. Dat blijkt uit de Barometer van de Verenigingen 2020, een initiatief van de Koning Boudewijnstichting.

Op vraag van de stichting ondervroeg het onderzoeksbureau Ipsos bijna 700 verenigingen over de impact van de coronacrisis. Deze verenigingen komen uit de culturele, de sociale, de gezondheids-, milieu- en ontwikkelingssamenwerkingssectoren.

Financiële situatie

De helft van de bevraagde verenigingen geeft aan dat hun financiële situatie het laatste jaar verslechterd is. Geen enkele sector wordt hierbij gespaard, al lijken verenigingen die actief zijn in de culturele en recreatieve sector het zwaarst getroffen door de lockdown.

Toch heeft de coronacrisis niet geleid tot een stijging in het aantal verenigingen dat financiële problemen kent. Er is een duidelijke daling van de ledenbijdragen en van de commerciële ontvangsten, maar financiële reserves en overheidssteun hebben ervoor gezorgd dat de verenigingen het hoofd boven water konden houden. Drie op de tien verenigingen maken meer dan anders gebruik van subsidieaanvragen.

Vrijwilligerswerking

Ook op de vrijwilligerswerking laat de coronacrisis haar sporen na. Bij 1 op de 3 verenigingen die een beroep doen op vrijwilligers, daalde het aandeel van de vrijwilligers sinds het uitbreken van de crisis. Die daling is het meest zichtbaar in de sociale sector, waar verenigingen het gemiddeld met de helft minder vrijwilligers moeten doen. Ook (zeer) grote verenigingen zagen – vaker dan kleine verenigingen – het aantal vrijwilligers dalen.  Door de foutieve beeldvorming waarbij alle ouderen op basis van hun leeftijd bestempeld worden als een risicogroep, vrezen de verenigingen dat er vooral in de leeftijdscategorieën boven de 65 veel vrijwilligers (nog zullen) afhaken.

De overgrote meerderheid van verenigingen (95%) die met vrijwilligers werken, heeft zich sinds het uitbreken van de coronacrisis wel ingezet om het contact met de vrijwilligers te onderhouden en informatie te blijven uitwisselen. 20% van de bevraagde verenigingen met vrijwilligers mobiliseerde hen om de banden met leden en begunstigden te onderhouden.

Wat de activiteiten betreft, heeft 42% van de verenigingen sinds maart alternatieve activiteiten georganiseerd, die in de meerderheid van de gevallen ook in de toekomst behouden zullen blijven. Zo geven verenigingen blijk van de nodige veerkracht en blijven ze de sociale cohesie in onze samenleving versterken.

Meer informatie

Lees de volledige Barometer van de Verenigingen 2020