Mantelzorg voor thuiswonende ouderen is een onmisbaar onderdeel van de zorg in ons land geworden. Uit een unieke studie van de UCL in opdracht van de Koning Boudewijnstichting, blijkt dat de gemiddelde economische waarde van mantelzorg schommelt tussen 267 euro per maand en 1.194 euro per maand. In 6 op de 10 gevallen gaat het om een niet inwonende mantelzorger. De Koning Boudewijnstichting wijst op de blijvende nood aan ondersteuning voor mantelzorgers.
De studie levert interessant cijfermateriaal op dat een gevarieerd beeld geeft:
- Er zijn meer niet-inwonende dan inwonende mantelzorgers. 6 op de 10 woont niet bij de zorgbehoevende in, 4 op de 10 doet dat wel.
- Inwonende mantelzorgers zijn vooral partners (73%) en kinderen (23%).
- Niet-inwonende mantelzorgers zijn dan weer vooral de kinderen (78% ), in 22% gaat het om andere familieleden, vrienden of buren.
- De niet-inwonende mantelzorgers zijn vooral vrouwen (71%).
- Bij de inwonende mantelzorgers is er meer evenwicht tussen vrouwen (54%) en mannen (46%).
- Mantelzorgers zijn gemiddeld 4,2 uur per dag bezig met zorg.
- 3 op 4 mantelzorgers doet een beroep op bijkomende gezins- of poetshulp. 1 op 5 laat maaltijden aan huis komen voor de kwetsbare oudere. Bij niet-inwonende mantelzorgers liggen deze percentages hoger.
- Opvallend is dat 15% van de personen met een ernstige beperking helemaal geen verpleeg- noch gezinshulp krijgt en dat de mantelzorger er dus alleen voor staat.
- Op zogenaamde respijtzorg, bijvoorbeeld dagcentra of tijdelijk verblijf in een woonzorgcentrum, wordt zeer beperkt een beroep gedaan: tussen 2% en 6% van de niet-inwonende mantelzorgers en tussen 4% en 14% bij inwonende mantelzorgers.
- Hoe lager het inkomen, hoe minder er een beroep wordt gedaan op professionele hulp. In de 25% armste gemeenten doet slechts 51% van de ouderen met fysieke zorgbehoeften zonder inwonende mantelzorger beroep op verpleegkundige zorg. In de 25% rijkste gemeenten wordt dat 62%. Bij inwonende mantelzorgers is de kloof tussen de twee types gemeenten nog groter.
- De druk op niet-inwonende mantelzorgers is zeer groot. 60% is actief op de arbeidsmarkt. Slechts 8% gaat minder werken in functie van de zorg. 28% blijkt bovendien zorg te geven aan meerdere personen.
- Maar ook op de 70-plussers is de druk groot. Zij maken iets meer dan de helft uit van alle mantelzorgers. Zij lopen het risico op gezondheidsproblemen en sociaal isolement.