In het Brits parlement gaan stemmen op om een driejaarlijkse oogtest verplicht te maken voor 70-plussers. Dat bericht zorgde de voorbije week ook voor deining bij oudere personen in Vlaanderen. De Vlaamse Ouderenraad stelt hen gerust: er zijn geen plannen om de maatregel ook in ons land in te voeren. Wel is het een uitgelezen kans om het nog eens te hebben over rijgeschiktheid. En we lijsten op waar volgens de Vlaamse Ouderenraad wel op kan worden ingezet.
Slecht zien hangt niet samen met je leeftijd
Het voorstel voor de Britse driejaarlijkse oogtest voor 70-plussers is het gevolg van de bevinding dat oudere bestuurders vaker betrokken zijn bij een ongeval waarbij slecht zicht een van de oorzaken is. Bij 28% van de ongevallen waarbij 'slecht zicht' een van de oorzaken is, zouden 70-plussers betrokken zijn. Andere leeftijdsgroepen zijn in 19% van de gevallen betrokken.
Maar verminderd zicht is slechts één van de mogelijke oorzaken. Er is ook nergens bewezen dat zo’n test een duidelijke impact heeft op het aantal ongevallen of op de verkeersveiligheid. Slecht zien hangt bovendien ook niet samen met een bepaalde leeftijd. Er zijn mensen jonger dan 70 die niet goed meer zien en er zijn mensen ouder dan 70 die perfect veilig kunnen rijden.
Ouderen zijn niet de grootste brokkenpiloten
Belangrijk is dat er geen reden is om oudere chauffeurs te viseren. Uit een wereldwijd onderzoek naar de houding van jongere en oudere chauffeurs blijkt dat de kans om betrokken te zijn bij een ongeval vier keer zo groot is voor jonge bestuurders (tussen 18 en 24 jaar) als voor bestuurders tussen 65 en 74 jaar.
Dit verschil in 'crashrisico' wordt ook bevestigd door het feit dat vorig jaar 31% van de autobestuurders die het slachtoffer werden bij een verkeersongeval met doden of gewonden, jonger was dan 30 jaar. En dat terwijl 'slechts' 8% ouder dan 70 jaar was.
Pro rijgeschiktheidsevaluatie
Dat wil niet zeggen dat we geen oog moeten hebben voor verminderde rijvaardigheden. Maar rijgeschiktheid verbinden aan een bepaalde leeftijd? Dat is zinloos.
De Vlaamse Ouderenraad gelooft sterk in het nut van de evaluatie bij het CARA, het centrum voor rijgeschiktheid en voertuigaanpassing. Via medische, neuropsychologische en rijpraktische tests wordt zo nagegaan of er sprake is van verminderde vaardigheid om een voertuig veilig te besturen. Ook wordt er bekeken of er aanpassingen nodig zijn aan het voertuig of beperkingen op het rijbewijs nodig zijn.
In 2024 deden 5.653 Vlaamse bestuurders zo’n rijgeschiktheidsevaluatie bij CARA. In 88% van de gevallen mochten zij blijven rijden. Bijna zes op de tien bestuurders kreeg één of meerdere beperking opgelegd, waarvan 'alleen rijden met bril of contactlenzen' de meestvoorkomende was.
Ongenuanceerde beeldvorming
Ouderen zijn een diverse groep. Je kan die volledige groep niet over één kam scheren. Rijvaardigheid moet je van persoon tot persoon bekijken. Dit Britse voorstel is naar onze mening dus een voorbeeld van ongenuanceerde beeldvorming. Een periodieke oogtest is dus volgens ons niet de geschikte maatregel om te proberen het aantal oudere chauffeurs dat betrokken is bij een ongeval te doen dalen. Er zijn andere manieren om mensen bewust te maken van hun rijgeschiktheid en om ongevallen te voorkomen.
Meer weten?
Duik je mee in de wereld van rijgeschiktheid? In 2023 hadden we een boeiend gesprek met arts-geriater Dr. Mark Lutin in het Jessa ziekenhuis in Hasselt en mede-oprichter van het Centrum Samen Veilig Mobiel.
