Ouder worden gaat gepaard met een hoger risico op botontkalking, evenwichtsproblemen en een verlies van spiermassa. Die factoren kunnen er voor zorgen dat 65-plussers sneller vallen. Zo’n valpartij kan ernstige gevolgen hebben. Recent publiceerde het Centraal Bureau voor Statistiek in Nederland nog nieuwe cijfers: gemiddeld sterven er per dag twintig Nederlanders na een val. Dat is een groot aantal. Hoe komt dat? En is dat in Vlaanderen ook zo? Wij doken in de cijfers én in de maatregelen.

De Nederlandse cijfers

Jaarlijks gaat het in Nederland om 7.300 mensen, onder wie vooral ouderen. Van hen was 15% tussen de 75 en 80 jaar, 45% tussen 80 en 90 jaar en 35% ouder dan 90 jaar. Dat blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek in Nederland. 

Hoe zit dat in Vlaanderen?

In 2012 stierven in Vlaanderen nog 650 personen aan de gevolgen van een valpartij. In 2022 waren dat er bijna dubbel zoveel: 1.224 mensen stierven nadat zij gevallen waren. Van deze groep zijn 1.100 personen ouder dan 65 jaar, waarvan het grootste deel ouder is dan 80 jaar. 

Vrouwen lijken vaker te overlijden aan de gevolgen van een val: bij de 65-plussers is 58% van de overledenen een vrouw. En ook bij de 80-plussers is het aantal vrouwelijke slachtoffers groter: 497 vrouwen en 347 mannen overleden in die leeftijdscategorie. Een verklaring zou zijn dat vrouwen een grotere kans hebben op botontkalking, waardoor hun botten brozer worden en de gevolgen van een val ernstiger.

De gevolgen van een val  

Een val heeft fysieke gevolgen, zoals kneuzingen, snijwonden of breuken. Verder kan een val een ziekenhuisopname als gevolg hebben.  

Maar een val kan ook psychologische gevolgen hebben. Door angst voor een nieuwe val, kan het zijn dat mensen minder gaan bewegen. Soms gebeurt het zelfs dat mensen niet meer durven buiten komen en men sociaal geïsoleerd raakt. 

Zelf maatregelen nemen en professionals inschakelen

Uit de Gezondheidsenquête van Sciensano blijkt dat bijna één op vier 65-plussers minstens één keer viel in het afgelopen jaar. Volgens het onderzoek neemt 50,3% nadien echter geen maatregelen om een valpartij in de toekomst te vermijden. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het verwijderen van tapijten of degelijke schoenen dragen, voldoende blijven bewegen, kracht- en evenwichtsoefeningen doen, gezond eten, je huis voldoende verlichten en voorzichtig zijn met slaapmedicatie.

Maar je kan ook professionals inschakelen om je te begeleiden. Dat gebeurt nog te weinig: volgens het onderzoek van Sciensano krijgt één op twee 65-plussers na zo'n val geen advies van een professional. En dat is volgens de onderzoekers wel belangrijk. 

Zeker een bezoek aan de huisarts is aangeraden. Die kan nakijken of je bepaalde supplementen moet nemen, zoals calcium en vitamine D. En via de huisarts kan je, indien nodig, doorverwezen worden naar een kinesitherapeut voor oefentherapie. Of naar een ergotherapeut voor advies over woningaanpassingen of een loophulpmiddel. Ook stellen de onderzoekers dat je er best over spreekt met familie en vrienden. En ze raden aan om actief te blijven en te blijven bewegen. 

Meer info?

Wil je meer weten over het onderzoek dat Sciensano deed naar valpartijen? Je vindt het rapport hier.