Hoeveel personen met dementie zijn er in België? En hoe zal de aandoening de komende jaren verder evolueren? Vragen waarop onderzoekscentrum LUCAS een antwoord zocht. In samenwerking met het Expertisecentrum Dementie publiceerden ze een uitgebreid onderzoeksrapport. Wij vatten de belangrijkste cijfers voor je samen.

Vooral oudere vrouwen getroffen

We weten niet hoeveel personen met dementie er precies zijn in België. We kunnen enkel schattingen maken op basis van onderzoek. Gezien het Belgisch onderzoek schaars is, waren de onderzoekers genoodzaakt om zich te baseren op bevindingen uit West-Europese onderzoeksprojecten. Die pasten ze toe op de Belgische bevolkingsstatistieken.

Op basis van die statistische oefening schatten ze dat er in België zo’n 194 100 personen met dementie leven. De verhouding tussen vrouwen en mannen is opvallend: 74% van deze groep is vrouw, tegenover 26% mannen. Bij de oudste leeftijdsgroepen loopt het verschil nog verder op, van de 90-plussers met dementie is 84% vrouw.

Vooral oudere personen

Wat de leeftijd van personen met dementie betreft, stellen de onderzoekers vast dat 6 op de 10 personen met dementie ouder is dan 80 jaar. Slechts 6% van de personen met dementie is tussen de 60 en 65 jaar oud. Al is dat nog steeds een aanzienlijk aantal, het gaat om 10 900 personen.

Types van dementie

Bijna 2 op de 3 personen met dementie heeft de ziekte van Alzheimer. Vasculaire dementie is de tweede grootste oorzaak (17%). Gevolgd door andere types als Lewy body dementie (4%), frontotemporale dementie (2%) en Parkinson dementie (2%). 1 op de 10 personen met dementie lijdt aan meer dan 1 vorm van dementie.

Toenemend aantal personen met dementie

Geschat wordt dat er jaarlijks 52 100 nieuwe personen met dementie bijkomen in België. Dat zijn 143 personen per dag. Lang niet elk van deze personen zal ook formeel gediagnosticeerd worden met dementie.

De onderzoekers stellen vast dat het totaal aantal personen met dementie stijgt. Tussen 2018 en 2019 waren er 3 100 extra personen met dementie. Voor Vlaanderen gaat het om 2 400 extra personen met dementie.

Via statistische modellen kunnen de onderzoekers voorspellen hoe het voorkomen van dementie zich zal ontwikkelen. Daarbij gaan ze ervan uit dat er door het steeds ouder worden van de bevolking, het aantal personen met dementie zal toenemen. De berekeningen tonen aan dat België zich moet voorbereiden op een stijging van het aantal personen met dementie. Zowel op korte, middellange en zeker op lange termijn. De onderzoekers verwachten bijna een verdubbeling van het aantal personen met dementie tegen 2070.

Het belang van preventie

Er zijn echter ook andere scenario’s mogelijk. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de gemiddelde leeftijd waarop personen getroffen worden door dementie zal blijven stijgen. Een ander scenario gaat dan weer uit van een voortdurende daling van het aantal personen met dementie. Beide scenario’s moeten verder onderzocht worden, zeker voor het tweede scenario is de evidentie beperkt.

De onderzoekers besluiten dat veel zal afhangen van de wijze waarop we als maatschappij omgaan met dementie. Een volksgezondheidsstrategie die ‘healthy brain living’ promoot kan het aantal personen met dementie de komende decennia verlagen. De 40’ers en 50’ers van vandaag, zijn de ouderen van morgen. Dit blijkt een cruciale leeftijd te zijn voor dementiepreventie. Gezonde voeding, voldoende bewegen, stoppen met roken, maatschappelijke betrokkenheid, … Allemaal kunnen ze een bepalende rol spelen. Daarnaast moeten risicofactoren als diabetes, gehoorverlies, depressie en obesitas goed opgevolgd worden.

Schattingen per gemeente

In het rapport kun je ook de schattingen per gemeente inkijken. Die lokale schattingen zijn belangrijk om ook op lokaal niveau de bewustwording over dementie te vergroten en lokale overheden te stimuleren om een dementiebeleid te ontwikkelen. Op de website van het Vlaams Expertisecentrum Dementie zijn er ook enkele handige kaarten te vinden die de kerncijfers per gemeente weergeven.

Meer weten?

Het volledige rapport vind je op de website van onderzoekscentrum LUCAS.